Tag: Norman Gimbel

Dửng Dưng

Nhạc: Antônio Carlos Jobim
Lời: Vinícius de Moraes
Lời Anh: Norman Gimbel
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Bội Ngọc
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm: Bội Ngọc
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & Graphics: MarcMarc

NT:  Trong những thập niên gần đây, gia đình của Marvin Gaye, một ca nhạc sĩ nổi tiếng của thập niên 60 và 70, đã kiện những nhạc sĩ đương đại như Robin Thicke, Pharrell Williams, và Ed Sheeran về việc “cầm nhầm” cái “xúc cảm” và “phong cách” của bài nhạc.  Robin Thicke và Pharrell Williams trong bài “Blurred Lines” và Ed Sheeran trong “Thinking Out Loud”.

Trong trường hợp “Blurred Line”, Marvin Gaye đã thắng hơn mười triệu Mỹ kim.

Trong trường hợp của Ed Sheeran, ca khúc “Thinking Out Loud” bị xem như đã cuỗm “âm trình” (chord progression) từ bài “Let’s Get It On” của Marvin Gaye. Ngoài ra, giai điệu, ca từ, tiết tấu đều không có gì giống.  Luật sư của bên kiện đã tuyên bố: Trong lịch sử âm nhạc, chưa bao giờ có một nhạc sĩ nào đã từng dùng âm trình giống như vậy.  Tôi chỉ biết nói, “WOW!?!?!”

Lẽ dĩ nhiên, ngay sau đó, cộng đồng mạng đã cho đăng tải những đoạn nhạc của J. S. Bach và những tổ sư nhạc cổ điển khác đã dùng âm trình y chang như vậy từ bao thế kỷ trước. Vụ kiện này trở nên thêm lôi thôi và vẫn còn đang tiếp diễn.

Nói đến chuyện đó làm tôi nghĩ đến “Etude in E Minor” của Chopin.

Người nhạc sĩ tài hoa Serge Gainsbourg mà KeJazz đã đăng tải Đồng Đen (Black Trombone), Những Thứ Không Đâu (Ces petits riens), Bây Giờ Là Mùa Mưa (La saison des pluies) đã từng lấy nguyên một đoạn nhạc của Etude, đã viết lời hát để tặng cho người tình là Jane Birkin.  Ca khúc mang tựa đề “Jane B.”

Insensatez, nguyên tác của Dửng Dưng là một ca khúc bossa nova standard, cũng đã mượn cái “phong cách” và “âm trình” của Etude.

Thử tưởng tượng đến bao nhiêu tỷ Mỹ kim các nhà nhạc sĩ như Bach và Chopin sẽ được nếu họ đâm đơn kiện cái gia đình ông Marvin Gaye và những nhạc sĩ đương đại.

LV: Tôi rất thích bài How Insensitive của Jobim. Thích nó hơn cả 2 bài nổi tiếng nhất của ông là The Girl From Ipanema và Quiet Nights, Quiet Stars. Tôi cũng rất thưởng thức lời bạn dịch cho bài này. Thấm thía, cô đọng! Tôi cũng khá hài lòng với phiên bản của bài này trước đây với giọng hát của bạn.

Tuy nhiên tôi luôn nghĩ nếu có được một giọng nữ hát bài này thì chắc là bài sẽ thêm phần thú vị. Thế nhưng tìm một giọng nữ thích hợp với nhạc Jobim không phải dễ. Bài mẫu làm xong cả hơn năm mà không có ai hát. Có một giọng ca nữ tôi cho là thích hợp nhất thì vì sinh kế quay cuồng nên tôi đợi mãi vẫn không được nên đành bỏ qua không đợi nữa. Nghĩ bụng chắc có lẽ phải bỏ xó phiên bản này. Tình cờ đâu, qua Triệu Vinh, tôi quen được chị Bội Ngọc. BN có giọng hát khá điêu luyện và một làn hơi nhẹ nhàng thanh thoát mà tôi cho là sẽ rất thích hợp với phiên bản này. Đây là lần đầu tiên Bội Ngọc đến với Kejazz qua một nhạc phẩm chị cũng mới hát lần đầu. Tuy nhiên tôi tin rằng người nghe sẽ thưởng thức giọng ca mới này như tôi và bạn.

NT: Đồng ý với bạn. Giọng alto ấm áp của Bội Ngọc có một chút chất khản của cà phê và khói thuốc (mặc dù tôi không biết chị có uống nhiều cà phê và hút thuốc không) thật là lôi cuốn người nghe. Xin mời các bằng hữu nghe và comment cho nhiều để khích lệ người ca sĩ mới của KJ.

Dửng Dưng

Em, chắc em trách tôi
Đã không thiết tha
Vì khi nói em yêu tôi đắm say.
Sao thấy tôi dửng dưng,
Vẫn xa cách xa,
Dù em hiến dâng tôi bao tháng năm.
Em, chắc em xót xa
Lúc tôi im lắng, ơ hờ, lạnh lùng như băng giá.
Tôi đã không nói chi.
Nói chi nữa khi
Tình yêu đã tan đi như khói mây.

Nay đã xa cách nhau.
Có tôi vẫn đây
Cùng hình bóng em khi ta chia tay.
Bao oán thương đớn đau,
Mắt em đẫm sâu
Lời không nói nhưng tim em nát tan.
Tôi biết em xót xa,
Lúc tôi im lắng, ơ hờ, lạnh lùng như băng giá.
Tôi đã không nói chi.
Nói chi nữa khi
Tình yêu đã tan đi như khói mây.

How Insensitive

How insensitive
I must have seemed,
When she told me that she loved me.
How unmoved and cold
I must have seemed,
When she told me so sincerely.
Why, she must have asked,
Did I just turn and stare in icy silence.
What was I to say?
What can you say
When a love affair is over?

Now she's gone away,
And I'm alone
With a memory of her last look.
Vague and drawn and sad,
I see it still
All her heartbreak in that last look.
How, she must have asked,
Could I just turn and stare in icy silence.
What was I to do?
What can one do,
When a love affair is over?

Xoay

• Nguyên tác: Sway
• Nhạc: Luis Dementrio
• Lời: Norman Gimbel
• Lời Việt: Minh Nguyệt
• Trình bày: Minh Nguyệt 
• Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
• Ghi âm: Trí Bùi Studio
• Final mix: LeVuMusic Studio
• Graphics: Concept by MarcMarc

NT:  Thú thật, ca khúc Sway này, qua lời dịch của Minh Nguyệt đã làm tôi bối rối không ít.  MN dùng chữ “xoáy” một cách thật… khêu gợi.  Trong điện thư với dịch giả, tôi đưa ta vấn đề người nghe nhạc chỉ có đôi ba giây để nắm bắt chữ, nhất là chữ Việt với âm sắc, lúc hát có thể gây lầm lộn chữ này qua chữ kia, và MN trả lời:  

“Bàn về  từ ‘xoáy’ trong bài này. Thứ nhất trong khiêu vũ những vũ điệu cần dùng đến hông nhiều như Rumba từ xoáy cũng như từ ‘ngoáy mông’ được dùng khá phổ biến. Chữ ‘xoay’  nghe thường hơn nhưng động tác xoay này được dùng để xoay nguyên người qua trái, qua phải, hoặc xoay vòng như trong điệu valse. Còn động tác ‘xoáy’ hay ‘ngoáy’ chỉ dùng để diễn tả phần mông. Khi nhảy rumba, female dancers cần sử dụng động tác này rất nhiều để thân người uyển chuyển và quyến rũ…”

Vì bối rối với những hình tượng MN đã vẽ ra, nên tôi suy tư.  Phải công nhận MN có lý của cô.  Thêm nữa, cái khoản “mông” và “hông” này thì rất là… private.  Có lẽ tôi cũng nên rút lui có trật tự. 

Tôi nhớ thời Sáng Tạo ở Việt Nam, nhà văn Mai Thảo đã làm dáng với chữ nghĩa và đã tạo dựng ít nhiều đổi mới trong văn chương trong cách dùng danh từ thế tĩnh từ, động từ, và cách ngắt câu, chấm phẩy, một cách, rất… Mai Thảo.  Thế nên, ngôn ngữ rõ ràng cần được buông thả, cần có sức sống để đâm chồi nẩy lộc.  

Vả lại, KeJazz  cũng chỉ là một quán biên thùy.  Khách nhàn du dừng chân thì cũng cần được tiếp đón nồng hậu.  Biết đâu đó, mai hậu người khách năm nào trở thành một lãnh chúa thì quán cũng được thơm lây chăng?

Xoay

Khi âm ba ngân vang bao tiếng mê ly
Khiêu vũ bên em, khiến em xoay
Êm êm đong đưa như con sóng ôm bờ
Xiết lấy em, xoáy em hơn

Như bông hoa vươn theo cơn gió lay lay
Xoắn bên em, xoay êm êm
Em say mê khi ta khiêu vũ bên nhau
Sát với em, xoáy với em

Dù cho có bao người trên sân khiêu vũ
Mà em sao luôn chỉ thấy mỗi mình anh
Chỉ anh thôi mới có bùa phép làm em
Toàn thân nhũn khi mình xoay

Em nghe trong tai âm thanh tiếng Vỹ cầm
Trước cả khi chưa bắt đầu
Tim em sao rung lên chỉ với riêng anh
Xoáy em êm, xoay em nào

Sway

When marimba rhythms start to play
Dance with me, make me sway
Like a lazy ocean hugs the shore
Hold me close, sway me more

Like a flower bending in the breeze
Bend with me, sway with ease
When we dance you have a way with me
Stay with me, sway with me

Other dancers may be on the floor
Dear, but my eyes will see only you
Only you have that magic technique
When we sway I go weak

I can hear the sounds of violins
Long before it begins
Make me thrill as only you know how
Sway me smooth, sway me now