Cười

Nguyên tác: Smile
Nhạc: Charlie Chaplin
Lời: John Turner & Geoffrey Parsons
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm: ElevenSixteen Soundscape
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

NT:  Hôm nọ, tôi đi nghe anh chàng Michael Bublé hát ở một hội trường rất lớn.  Trong lòng tôi có hơi nghi ngờ.  Ca sĩ nhạc jazz, theo tôi, khó chinh phục được đám đông khán thính giả trong một bầu không khí như vậy vì không có phần phụ diễn của vũ đoàn, pháo bông, pyrotech, phông video, v.v… như những buổi trình diễn nhạc pop.  Chỗ tôi ngồi thì không đến nỗi, nhưng phía sau lưng thì có lẽ cũng không thấy rõ sân khấu huống hồ chi ca sĩ.  Như vậy, thật là khó cho ca sĩ “hớp hồn” được người nghe trong cái không khí quá bao la nhốn nháo.

Nhưng buổi hôm đó, Michael Bublé hầu như đã mê hoặc cả hội trường mấy ngàn người, với chỉ một giàn nhạc công khá khiêm nhường.  Một mình anh ta vừa hát, vừa kể chuyện, đi tới đi lui, thật sống động.  Khoảng giữa show, sau một bài swing, anh đã ngồi xuống bậc tam cấp, khi tiếng nhạc chậm dần làm cho bầu không khí trở nên cô đọng hẳn, rồi anh cất tiếng hát.  Ca khúc Smile của Charlie Chaplin bỗng nhiên nghe thật bức xúc.

Ca khúc này, tôi dịch đã khá lâu, và bạn đã hát cho KeJazz vào đầu năm 2017.  Tôi rất thích phiên bản ngày đó, nhưng sau khi nghe MB, tôi lại cảm thấy dường như vẫn có điều gì khác hơn cái nỗi buồn man mác ngày nào.

Và vì vậy mà Cười của năm 2023 nghe nặng nề hơn, khản đục hơn, âm u và rách rưới hơn.

Cười

Cười, khi xót xa trong tim mình
Cười, cho dẫu khi tim tan tành 
Khi mây kéo về, trời làm giông 
Hãy gắng lòng

Dù hồn ta bao đắng cay hay ê chề
Cười, ai biết khi nắng mai về
Mang chút le lói cho ta niềm tin 
Đời vẫn xin

Bao giây phút tươi vui nụ cười
Che dấu đi bao nhiêu sầu đời
Cho dẫu khi ngập ngừng mi hoen dấu lệ

Và khi ấy hãy cố quên nỗi đau buồn
Cho nước mắt tuôn chỉ trong hồn
Xin hãy giữ mãi trong tim niềm tin 
Và cứ mỉm cười…

Smile

Smile, though your heart is aching
Smile, even though it's breaking
When there are clouds in the sky
You'll get by...

If you smile with your fear and sorrow
Smile and maybe tomorrow
You'll find that life is still worthwhile 
If you just...

Light up your face with gladness
Hide every trace of sadness
Although a tear may be ever so near

That's the time you must keep on trying
Smile, what's the use of crying
You'll find that life is still worthwhile
If you just smile

Casablanca, Đêm Tình Nhân

Nguyên tác: Casablanca
Nhạc & lời: Bertie Higgins
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Lê Thu Hiền
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm: Lê Thu Hiền Studio
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

NT:  Tôi biết đến phim Casablanca của nhà đạo diễn Michael Curtiz từ lâu lắm, vào năm cuối trung học.  Thời đó, Humphrey Bogart và Ingrid Bergman là những thần tượng của giới mê điện ảnh, và cuốn phim này được trân trọng như một phim classic đánh dấu tầm quan trọng của nghệ thuật thứ bảy.  Tôi nhớ trong phim có đoạn cô Ilsa (Ingrid Bergman) gặp lại người bạn nhạc sĩ dương cầm ở quán Rick’s Café Américain, cô đã bảo anh ta, “Play it again, Sam.”  Hãy đàn lại bài nhac của ngày nào. Bài nhạc kỷ niệm của cô và Rick (Humphrey Bogart). Cô nói, và đôi mắt long lanh ngấn lệ.

Bài nhạc đó, As Time Goes By, với một giai điệu lãng mạn, cùng ý nhạc bàng bạc tựa sương khói trời Maroc, đã được đón nhận như một ca khúc bất hủ và được nhiều ca sĩ ghi âm.  Tôi đã dịch và giao cho Ngô Nhật Trường; ca khúc được đưa lên KeJazz vào tháng tám 2018 với tựa đề Thời Gian Muôn Đời Vẫn Trôi.

Vào thập niên 80, ca sĩ Bertie Higgins đã viết và hát một tình khúc mang tên là Casablanca, kể lại mối tình có liên quan đến cuốn phim cùng tên.  Ca khúc này là một ballad, một thời nổi lên, nhất là trong thị trường châu Á.  Chuyện tình bắt đầu từ trong một rạp Drive-in, loại rạp ciné rất thịnh thời 70 & 80.  Đây thật ra là chốn hẹn hò lý tưởng cho sinh viên học sinh.  Thường thì trong xe chứa đầy bia rượu và chip.  Rồi khi trời tắt nắng, màn ảnh bật sáng, thứ ánh sáng khá mờ ảo, không rõ nét như trong những rạp hát thường. Nhưng thứ ánh sáng lập lòe đã khiến cho bao người say mê như cặp tình nhân trong ca khúc này.

Casablanca đã khéo léo dùng lại môt số từ ngữ chính từ nguyên bản như a kiss is still a kiss hoặc as time goes by mà tôi không thể chuyển hết ý của tác giả qua tiếng Việt được. Thật là lost in translation.

Xin gửi lời cám ơn đến chủ nhiệm báo Gió-O, nhà văn Lê Thị Huệ,  đã gợi ý cho tôi việc dịch ca khúc này, ghi dấu một thời nào thật đẹp đã qua trong đời mình. Và cám ơn chị Lê Thu Hiền đã nhận lời hát Casablanca, Đêm Tình Nhân cho KẻJazz

Casablanca, Đêm Tình Nhân

Rồi ta yêu nhau khi xem cuốn phim Casablanca
Trên băng sau, bên nhau cho con tim run thêm khi đèn dần tối
Phải vì Coke lạnh, và trời đầy sao
Ngọt hương môi nồng như nhấp champagne
Ta yêu nhau trong hơi nóng giữa đêm hè say

Mà ngỡ những phút đắm đuối yêu nhau như trong Casablanca
Tay trong tay, bên nhau cho đôi ta mê man say một lần tình nhân
Và ngọn đèn thật mờ lặng như quán tối
Ma-rốc trăng về trên mắt đê mê
Huyền thoại đêm nay anh mang em đi trên chiếc Chevrolet thần tiên

Môi hôn ấy vẫn như muôn đời trong Casablanca
Nhưng môi ấy đã thôi hơi nồng vì người quá xa
Đến bên em như lần đầu Casablanca
Tình yêu trong tim em vẫn muôn đời thời gian đâu xóa mờ

Người có biết đã mấy trái tim vỡ tan trong Casablanca?
Người có biết mới lúc ấy trái tim em phiêu lưu lần đầu?
Và chuyện tình của mình nào như phim xưa cũ
Không huy hoàng, gay cấn, lâm ly,
Mà rồi khi ta chia tay, tim em cũng nát tan như truyện phim

Môi hôn ấy vẫn như muôn đời trong Casablanca
Nhưng môi ấy đã thôi hơi nồng vì người quá xa
Đến bên anh như lần đầu Casablanca
Tình yêu trong tim em vẫn muôn đời thời gian đâu xóa mờ
Tình yêu trong tim em sẽ muôn đời, ngàn năm em mãi đợi

Casablanca

I fell in love with you watching Casablanca
Back row of the drive-in show in the flickering light
Popcorn and cokes beneath the stars
Became champagne and caviar
Makin’ love on a long hot summer's night

I thought you fell in love with me watching Casablanca
Holding hands 'neath the paddle fans in Rick's candle lit café
Hiding in the shadows from the spies
Moroccan moonlight in your eyes
Making magic at the movies in my old Chevrolet

Oh a kiss is still a kiss in Casablanca
But a kiss is not a kiss without your sigh
Please come back to me in Casablanca
I love you more and more each day as time goes by

I guess there are many broken hearts in Casablanca
You know, I've never really been there, so I don't know
I guess our love story will never be seen
On the big wide silver screen
But it hurt just as bad, when I had to watch you go

Oh a kiss is still a kiss in Casablanca
But a kiss is not a kiss without your sigh
Please come back to me in Casablanca
I love you more and more each day as time goes by
I love you more and more each day as time goes by
%d bloggers like this: