Khát Khao Tình Đến Giữa Khuya

Nhạc: Thelonious S. Monk
Lời: Bernard D. Hanighen & Cootie Williams
Lời Việt: Ngu Yên
Trình bày: Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Thâu: ElevenSixteen
Mixed: LeVuMusic Studio
Photo: Andrew Huỳnh & Graphic: MarcMarc

NT:  Cách đây khá lâu, bạn hát Khoảng Nửa Khuya mà tôi đã dịch từ ‘Round Midnight của Thelonious Monk.  Phải nói rằng, Monk là một nhạc sĩ tài hoa tôi rất ái mộ từ bao lâu nay.  Nhìn ông trên phím dương cầm, tôi có cảm tưởng tiếng nhạc đã dấy lên từ những ngón tay của ông chứ không phải từ nhạc cụ.  Tôi đã mê man với niềm đam mê của ông.  Nhạc của ông khua động trong tôi những tình cảm thật kỳ quặc, như thể tôi đang chiêm ngưỡng bức tranh của Jackson Pollock.  Vì thế, Khoảng Nửa Khuya đã đến với tôi đầy khúc mắc trục trặc như thế, với những cacophony, những syncope, những bất thường của một tâm hồn đầy trắc ẩn.  Chữ nghĩa của Khoảng Nửa Khuya là từ ngữ của ấn tượng.
Anh Ngu Yên là một nhà thơ tài danh và cũng là một nhạc sĩ jazz; anh đã nghiền ngẫm bao năm về vấn đề chuyển ngữ.  Là nhà thơ, chữ nghĩa mang nặng chính xác, phải gây ấn tượng sâu sắc, phải economic.  Là nhạc sĩ, anh thấu đáo cái gò bó của Việt ngữ trong giai điệu và âm sắc. Và cũng vì thế, Khát Khao Tình Đến Giữa Khuya, một tác phẩm của hai tài năng Monk và Ngu Yên, cho KeJazz được hân hạnh trao gửi đến các bạn hôm nay.
Lại thêm nữa, lúc bạn hòa âm Khoảng Nửa Khuya, phiên bản đầu tiên là bossa nova.  Tôi hơi ngạc nhiên vì ngoài bạn và Kenny Rankin, đa số còn lại được hòa âm rất jazz cổ điển.  Nhưng tôi thích.  Bỗng sau đó, bạn lại gửi tôi bản smooth jazz.  Vì thế mà Khoảng Nửa Khuya đã đến với thính giả trước đây.

LV:  Cách đây vài bữa ngồi tán dóc về nhạc với một người bạn mới quen, tôi có nói là khi nghe nhạc tôi luôn lắng nghe để kiếm tìm một khuôn mẫu, một trật tự nào đó để từ đó hy vọng đạt đến cảm thông sâu lắng hơn.  Đối với nhạc jazz cũng vậy, mặc dù điều đó khó thực hiện hơn.  Thế nhưng đến với nhạc của Thelonious Monk thì cái mong mỏi tìm ra trật tự đó trở thành hão huyền, mông lung như cách chơi nhạc của người nhạc sĩ lập dị này.  Tôi thấy thật khó mà nắm bắt được cấu trúc và chord progression trong nhạc của ông mặc dù trong tay có được fake book một số bản nhạc.  Có thể nói ‘Round Midnight là ngoại lệ. Tôi rất mừng là anh Ngu Yên đã bỏ công ra dịch bài này để có thêm một phiên bản khác của ‘Round Midnight.  Vì thế nhạc phẩm này lại có dịp trở lại trên Kejazz với cách chơi khác và lời Việt mới.

Khát Khao Tình Đến Giữa Khuya

Điều gì đang khát khao vào mỗi đêm gần giữa khuya
Ngày ngày tôi vẫn vui cho đến khi nắng phai
Vì khi đêm đến mang nỗi buồn
Và khi đến gần nửa khuya, tim u sầu

Kỷ niệm vây kín tôi vào mỗi đêm gần giữa khuya
Làm sao tim mỏng manh còn gánh thêm bao  thương đau
Vì  đời tôi lỡ si mê người
Làm đêm vẫn ghi bao nhớ thương

Vì yêu  nhau, ta cãi nhau gây đau  lòng
Nào ai biết ta mất nhau vì đâu?
Em yêu tôi nhớ em
Khi xa cách nhau
Cảm thấy  sắp mất em
Tâm tư tôi hóa điên cuồng

Tình yêu xin đến đây, vào mỗi đêm, gần giữa  khuya.
Để nghe thiên sứ ca
Mời em thăm tôi
Để cùng nhau khát khao ái tình
Vì tình yêu đêm xưa đang phục sinh

'Round Midnight

It begins to tell 'round midnight
'Round midnight
I do pretty well 'til after sundown
Suppertime I'm feeling sad
But it really gets bad 'round midnight

Memories always start 'round midnight
'Round midnight
Haven't got the heart to stand those memories
When my heart is still with you
And old midnight knows it too

When some quarrel we had needs mending
Does it mean that our love is ending
Darling I need you
Lately I find
You're out of my arms
And I'm out of my mind

Let our love take wing some midnight
'Round midnight
Let the angels sing
For your returning
Let our love be safe and sound
When old midnight comes around

Khoảng Nửa Khuya

Nguyên tác: 'Round Midnight
Nhạc: Thelonious S. Monk
Lời: Bernard D. Hanighen & Cootie Williams
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình Bày: Lê Vũ
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm & final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

LV: Lần đầu nghe ‘Round Midnight tôi đã biết đây là một nhạc phẩm “khó nuốt”. Sau bạn lại nói bài này là bài có giai điệu (melodic) nhất của Thelonious Monk, tôi tin ngay. Mỗi một phiên bản của mỗi một ca sĩ là một khám phá mới gần như hoàn toàn khác lạ với nhau. Cứ thử so sánh cách hát của Amy Winehouse và Sting thì thấy ngay cái tính cách lưu hoạt (fluidity) lạ kỳ trong nhạc của Monk. Tôi chật vật với bài này khá lâu, không rõ là phải trình bày như thế nào cho hợp lý.
Sau nghĩ lại thì thấy rằng khúc mắc của tôi là việc kiếm tìm cái “hợp lý” mơ hồ đó.  Tôi cứ lẩn quẩn trong cái rào cản kỹ thuật mà quên mất cái cảm giác của mình. Thể rồi tôi lắng lòng lại, để cảm xúc dẫn dắt, thế là hoàn thành bài hát. Hai lần nghe lại, hai phiên bản khác nhau. Kể cũng kỳ thú.

NT: Monk là một trong những nhạc sĩ jazz quan trọng.  Ông viết khá nhiều, nhưng giới thưởng ngoạn thích nhạc của ông rất ít là vì nó khá khác biệt ở thời điểm đó, ví dụ như ông trọng về ngẫu hứng (improvisation), chuộng âm điệu nghịch tai (disonance), và cách dùng khoảng im lặng trong câu nhạc.  Giống như những nhạc sĩ jazz khác, nhạc của ông thường dành cho khí cụ.  Sau đó lời nhạc được viết bởi những người yêu mê nhạc của ông.  Và vì thế, chỉ có một số ít ca sĩ “xâm mình” hát nhạc của ông, như Abbey Lincoln, Carmen McRae, và gần đây, Karrin Allyson.
Cách sống cũng như cử chỉ của ông cũng khá khác người.  Tương truyền rằng trong những buổi trình diễn, nhiều khi hứng thú quá, ông bỏ đàn piano và đứng lên nhảy nhót lung tung.
Ông bắt đẩu chơi nhạc trong thập niên ’40.  Nhưng ít người hiểu ông cũng như nhạc của ông, cho nên đến thời ’50, ông hầu như bị bỏ rơi, cho đến thập niên kế tiếp, giới sành điệu mới khám phá chân tài của ông.  Và cách ăn diện của ông vào thời ấy nay được công nhận là rất “mode”.
Riêng về “’Round Midnight” hoặc “Round About Midnight”, có lẽ vì khá dễ nghe, và lời nhạc cũng “sướt mướt”, nên bài này tương đối được chiếu cố nồng nhiệt.

Hy vọng trong tương lai, KẻJazz sẽ lần lượt giới thiệu những nhạc phẩm quan trọng khác của ông như “Monkery’s The Blues”, “Ruby, My Dear”, “Well You Needn’t”, “Get It Straight”… để làm khó dễ lỗ tai các bạn.

Khoảng Nửa Khuya

Vào gần khi nửa khuya, mình ta thôi, dù muốn quên
Ngày vừa qua quá mau, nào vấn vương không đâu
Chiều hoàng hôn xuống dâng nghẹn ngào
Rồi bao xót xa quặn đau tìm đến bên mình

Bồi hồi, thêm tiếc thương, càng thâu đêm, từ nửa khuya
Hồn ngợp hơi với bao niềm nhớ nhung khát khao
Vì con tim vẫn luôn đợi chờ
Lặng im trong bóng đêm bơ phờ

Dù cho ta trách nhau bao lời đắng cay lòng
Nào con tim có thay đâu hình bóng
Em yêu, anh mãi mơ em hoài
Vắng em, lòng lạnh giá trống không
Nỗi điên cuồng nhớ mong

Cầu mong cho phút giây tình yêu ta vào giấc khuya
Nhẹ nhàng dang cánh bay
Vì có em đến đây
Chuyện tình yêu sẽ thêm mặn nồng
Dù đêm khuya vẫn dâng trong hồn

‘Round Midnight

It begins to tell 'round midnight
'Round midnight
I do pretty well 'til after sundown
Suppertime I'm feeling sad
But it really gets bad 'round midnight

Memories always start 'round midnight
'Round midnight
Haven't got the heart to stand those memories
When my heart is still with you
And old midnight knows it too

When some quarrel we had needs mending
Does it mean that our love is ending?
Darling I need you
Lately I find
You're out of my arms
And I'm out of my mind

Let our love take wing some midnight
'Round midnight
Let the angels sing
For your returning
Let our love be safe and sound
When old midnight comes around
%d bloggers like this: