Ngàn Sâu Che Lấp Môi Hôn

Nhạc & lời: Leonard Cohen
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm: ElevenSixteen Soundspace
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

NT:  Như tôi đã nói trước đây, Leonard Cohen là một nhạc sĩ mà tôi rất thích.  Nhưng khác với những ca khúc tôi đã dịch, A Thousand Kisses Deep là một ca khúc thường nghe qua dạng hòa âm, ngoại trừ phiên bản của chính Cohen.  Giai điệu của ca khúc này thật là tuyệt, nhưng mỗi lần đọc lời để chuyển qua lời Việt, tôi đều hơi ngại ngùng, phải nói là tôi không chắc chắn mình thấu đáo được những gì Cohen đã viết.

Tôi lục lọi tìm cho được bài thơ gốc.  Đọc cả mấy ngày mấy đêm.

Hình như tôi hơi loáng thoáng mơ hồ hiểu một điều gì đó mà Cohen muốn nói.

Khi bạn kêu tôi dịch ca khúc này.  Tôi bảo bạn, tôi đã “làm việc” với cái bản nhạc này cả… hai, ba năm qua, nhưng vẫn không dám hứa là mình sẽ “nộp” được bài như ý.

Nhưng hình như mỗi khi bị ép, tôi có cố gắng hơn, nhất là đối với một người khó tánh như bạn.  Thật là số khổ.  Cũng nhờ vậy mà Ngàn Sâu Che Lấp Môi Hôn ra đời. 

Phải nói là tôi vất vả lắm mới có một bản “approximate” như thế này. Mà ngay cả cái tựa A Thousand Kisses Deep cũng làm cho tôi thật khốn đốn.  Tại sao lại dưới cả ngàn nụ hôn nhỉ?  Tuy “deep” lại là một từ ngữ nói về chiều sâu, nhưng ở đây lại đo lường bằng những nụ hôn trừu tượng.  Một secret, một bí mật, dấu diếm dưới bao nhiêu môi hôn.

Tôi hy vọng bạn, cũng như thính giả của KeJazz, nếu có chút thời giờ, sẽ bỏ công tìm hiểu thêm về cái bí mật của Cohen.

Ngàn Sâu Che Lấp Môi Hôn

Ngựa về lối cũ. Người đẹp mắt nhung,
Gặp khi vận hên đến đây.
Cuộc cờ nước thắng, nhưng có bao lâu,
Được thua trò chơi rủi may.
Giờ thì đến phút nóng tay
Dầm mình vùi trong những cơn đắm say.
Một đời đã sống ngỡ giống cơn mê,
Chìm sâu dưới muôn môi hôn.

Vài lần đánh tráo, một lần xẩy tay
Là quay về trên vĩa hè.
Lầm đường, lỡ bước, khi nắm tay buông,
Vào ngay một bãi chiến trường.
Chặng đường mấy khúc mình phải đi qua?
Và câu hứa luôn khắc ghi.
Tìm một lối thoát đành mất bao nhiêu,
Đào sâu dưới muôn môi hôn.

Rồi vào những phút đêm tối âm u
Lầm than đám người khốn cùng
Một đường nối những thoi thóp con tim
Sợi giây kết bao môi hôn.

Dục tình sóng gió, dập dồn ép xô,
Đại dương nào hay bến bờ.
Tìm hoài chẳng thấy một chốn cho ta,
Người gom góp mảnh vụn đời.
Thuyền nan lướt sóng, một hướng ra khơi
Đường qua mấy cõi ta bà.
Lật tàu cũng thế, chớ chấp nê,
Chìm theo dưới muôn môi hôn.

Ngàn lần dối trá, một lần biết ra
Là quay về trong cõi trần.
Chẳng thể đổi chác, đời đã cho ta
Điều ta phải riêng cưu mang.
Một vài ý nghĩ thầm kín riêng ta,
Đời ta khép trang sách rồi.
Ngoài trừ mấy thứ vẫn nhớ không ra
Vùi sâu dưới muôn môi hôn.

A Thousand Kisses Deep

The ponies run, the girls are young
The odds are there to beat
You win a while and then it's done
Your little winning streak
And summoned now to deal
With your invincible defeat
You live your life as if it's real
A thousand kisses deep

I'm turning tricks, I'm getting fixed
I'm back on boogie street
You lose your grip and then you slip
Into the masterpiece
And maybe I had miles to drive
And promises to keep
You ditch it all to stay alive
A thousand kisses deep

And sometimes when the night is slow
The wretched and the meek
We gather up our hearts and go
A thousand kisses deep

Confined to sex we pressed against
The limits of the sea
I saw there were no oceans left
For scavengers like me
I made it to the forward deck
I blessed our remnant fleet
And then consented to be wrecked
A thousand kisses deep

I'm turning tricks I'm getting fixed
I'm back on boogie street
I guess they won't exchange the gifts
That you were meant to keep
And quiet is the thought of you
The file on you complete
Except what we forgot to do
A thousand kisses deep

Những Lá Thư Chưa Đốt

Nhạc: Leonard Cohen
Lời: Sharon Robinson
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm: ElevenSixteen Soundspace
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

NT: Những Lá Thư Chưa Đốt là một bài thơ mà Leonard Cohen đã hát.  Sau những ca khúc của LC lần lượt xuất hiện trên KeJazz, có lẽ bạn cũng đã đoán được là tôi hơi thiên vị về thi nhạc sĩ này.  Tôi không thể nói cho bạn hiểu tại vì sao.  Dường như là những hình ảnh ông vẽ ra qua chữ nghĩa đã ghi cho tôi những ấn tượng sâu đậm.  Hoặc giả những tư tưởng mang nhiều tính chất tôn giáo đã dấy động trong tôi những suy tư mà tôi vẫn hằng cưu mang.  Và giọng hát của ông, không điêu luyện, không nặng nề kỹ thuật, nhưng chân thật như một người đang trò chuyện với bạn mình trong một đêm khuya mất ngủ.

Lúc tôi giao bài này cho bạn, tôi cũng rất nao nức muôn biết bạn sẽ xử lý thế nào trong việc phối âm.  Tôi chỉ nhớ mình đã nhắn bạn cho tôi 8 khuôn nhạc dạo đầu để tôi được đọc vài đoạn thơ của ông.

Bạn như thấu ý tôi.  Bạn đã giàn dựng nên một không khí thật lắng đọng, tiết tấu chậm rãi cho người nghe bắt kịp những suy tư của Cohen. Và nhất là vào đoạn cuối, bạn đã cho dứt tiếng nhạc để lời thơ vẫn được tiếp tục vang vọng vào lòng người nghe.

LV: Nhạc của LC thì tôi chỉ biết được một bài là Halleluia còn những bài khác thì hoàn toàn không biết. Bạn là người đầu tiên giới thiệu cho tôi đến những sáng tác khác của ông. Tôi cho rằng nhạc của LC rất đặc biệt. Nó mang một cá tánh hoàn toàn riêng tư. Thêm vào đó lời nhạc của ông mang nhiều ẩn ý khiến cho nhạc của ông không còn chỉ là nhạc để nghe thưởng ngoạn mà còn là chốn của những tư tưởng sâu đậm để suy gẫm.

Dù tôi không cho rằng mình là kẻ hời hợt, nhưng rõ ràng là tôi không thiết tha với những bài viết mang nhiều ẩn ý, một câu hai ba nghĩa. Tôi thán phục những người có thể dùng chữ nghĩa để tạo nên những hình ảnh nhiều ẩn ý như vậy nhưng phạm vi mập mờ như vậy không phải là nơi chốn tôi luôn tìm đến. Khi nghe nhạc của LC tôi chỉ muốn tập trung vào giai điệu và cấu trúc bài nhạc. Những gì tôi dựng nên được đó chỉ là cảm nhận của riêng tôi với bản nhạc (lời nhạc phần lớn bỏ qua một bên!).

Vậy nên khi bạn nhận xét tôi thấu ý được của bạn thì tôi cho rằng bản nhạc này chỉ riêng giai điệu thôi dường như đã có một mẫu số chung nào đó cho tôi và bạn đạt đến một sự đồng cảm, tương thông. Không biết người nghe có nghe được sự đồng cảm này không?

Những Lá Thư Chưa Đốt page

Dù trong thư luôn dặn dò,
Mà em đâu nghe một lời.
Giờ này thì em hối tiếc
Những suy tư của một người.

Mực thâm nâu phai nhạt màu.
Lặng ôm lên môi bồi hồi.
Này là tờ thư chưa đốt;
Ý thư nhem khói mờ lời.

Lời anh nhắc cơn lụt lớn,
Rồi sau đó không ai còn.
Và anh muốn em tìm thăm,
Kèm tên đường, số nhà quen.

Chuyện em nghe ra dài dòng.
Tưởng quen nhưng sao cực kỳ.
Nhọc nhằn cùng bao năm tháng
Mới thôi tự trói đời mình.

Bao vết thương đang thành hình
Vì mất còn quá nhiều lần.
Bằng lòng từ tâm em đến
Nỗi cô độc sẽ nhiệm mầu.

Lần anh nhắc cơn lụt ấy,
Rồi sau đó đâu còn gì.
Và anh muốn em về thăm,
Tìm tên đường, số nhà quen.

Phòng anh vẫn như ngày nào.
Mực xưa thấy như còn đầy.
Rồi bắt đầu thư em sẽ
Viết cho người đến sau này.
The Letters

You never liked to get
The letters that I sent
But now you've got the gist
Of what my letters meant

You're reading them again
The ones you didn't burn
You press them to your lips
My pages of concern

I said there'd been a flood
I said there's nothing left
I hoped that you would come
I gave you my address

Your story was so long
The plot was so intense
It took you years to cross
The lines of self-defense

The wounded forms appear:
The loss, the full extent;
And simple kindness here
The solitude of strength

I said there'd been a flood
I said there's nothing left
I hoped that you would come
I gave you my address

You walk into my room
You stand there at my desk
Begin your letter to
The one who's coming next
%d bloggers like this: