Về Bên Anh

Nguyên tác: Si Volvieras A Mi
Nhạc & lời: Mark Portmann,
Klaus Derendorf, & Claudia Brant
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm: Eleven-Sixteen Soundspace
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

LV: Tôi đã yêu mến bài Si Volvieras a Mi ngay từ lần đầu nghe Josh Groban hát cách đây gần 20 năm. Tôi luôn mong được có dịp thực hiện nhạc phẩm đặc biệt này. Tiếc rằng nhạc phẩm này quá khó để dàn đựng, đặc biệt là theo tiêu chuẩn của David Foster, người đã hoà nhạc cho Josh Groban hát.

Bên cạnh đòi hỏi nơi giọng hát phải có đủ nội lực và cảm xúc là đòi hỏi nơi hoà âm, phối khí phải làm sao cho đủ tầm độ để có thể tạo nên nét bi tráng, diễm lệ. Tôi đã làm đi làm lại nhiều bản nháp cho bài mà vẫn không sao vừa ý. Phiên bản cuối này, nếu không có được giúp đỡ của bạn, thì có lẽ cũng sẽ cùng số phận với những phiên bản trước là bị cho vào folder rác.

Việc bạn đồng ý dịch lời và hát đã làm cho tôi có thêm hứng khởi mà hoàn thành nhạc phẩm tôi rất yêu mến này.

NT:  Tôi rất ngạc nhiên lúc bạn hỏi tôi.  Tôi có nghe Josh Groban, nhưng không nhiều.  Nên tôi hoàn toàn mù tịt về ca khúc này.  Cũng như bạn khi phải hòa âm một bài nhạc lạ, tôi rất e ngại khi phải dịch một ca khúc mà mình chưa hề nghe qua bao giờ.  Nhất là nhạc cổ điển. 

Khác với nhạc jazz với kết cấu lỏng lẻo, nhạc cổ điển quá khó tính.  Cho nên khi phân câu, chữ đơn và chữ kép lại trở thành quan trọng để khi hát mà không bị hiểu sai nghĩa vì không thay đổi nhịp được.  Thêm vào đó là những dấu sắc huyền hỏi ngã làm tôi lúc nào cũng đắn đo, hát thử xem có bị ngọng không vì không dám đổi nốt.  Bản dịch nháp lại phải được “thi vị hóa” chứ nếu không thì sẽ có thính giả khắc khe phán cho là “như cơm nguội”. 

Đó là mới phần dịch thuật.

Phần hát cũng gay cấn không kém vì tôi không phải học sinh thanh nhạc, thêm vào đó, thời gian và năm tháng ăn chơi trác táng làm giọng hát rè đi, hơi thở không còn đầy đủ để ung dung hát một câu dài.  Tôi đã run rẩy một mình trong phòng thâu, hát đi hát lại ngững đoạn gay cấn để nghe sao “cho ra hồn”, không phải như đang bị bắt “trả bài”.  Lúc đó, tôi cũng hơi “sùng” bạn vì đương không mà lại bắt tôi lãnh cái trách nhiệm này, và đã định bụng nhờ đến Vũ Đèo, vì người ca sĩ trẻ này có nội công thâm hậu hơn.

Nhưng rồi sau khi hát đi hát lại bao nhiêu lần, tôi lại bắt đầu thấy thấm cái lục dục thất tình của anh chàng này. Tôi có thể tưởng tượng ra được lúc ngồi chờ đợi tiếng bước chân của ai đó mang về cả một trời xuân rưng rưng hoa nắng, lúc thèm một môi hôn “tinh khôi hương yêu” quá nhiệm mầu.

Không, tình yêu của ai khác chứ tình yêu của anh chàng này không như cơm nguội đâu.

Bởi vậy nên bây giờ, tôi phải cám ơn bạn đã giao ca khúc này cho tôi.

Về Bên Anh

Cuộc đời vì không có em
Còn gì để anh khát khao?
Còn lại ngày tháng vô vọng
Rụng rơi xuống đáy huyệt sầu.

Lời em đã nói đêm chia ly lạnh căm
Hằn sâu trên da như vết cắt
Thời gian đã đứng yên trong vĩnh viễn thương đau
Và con tim anh khô khốc như sa mạc

Chờ mong tiếng bước em về đây
Về mang ánh nắng hoa rưng rưng hương ngàn xuân biếc
Và em sẽ đến đây vì anh
Nụ hôn chất ngất trên môi tinh khôi hương yêu nhiệm mầu quá
Nhưng bước chân em mãi rong chơi quên về

Ngày dài từ khi vắng em
Từng dòng lệ khơi nỗi đau
Ngoài trời mưa gió kéo mây đen mịt mù
Là ca khúc bi ai khôn nguôi
Tựa bao hối tiếc trong đời

Chìm sâu giữa phút giây miên man sầu đau
Thầm vang bao câu kinh xám hối
Lời kinh theo gió (có) lùa qua ngõ ngách tim em?
Vì người điên đêm nay sẽ chết theo cuộc tình 

Còn mong tiếng bước chân về đây
Về mang ánh nắng mai rưng rưng hương ngàn xuân biếc
Và em sẽ đến bên cạnh anh
Nụ hôn chất ngất trên môi tinh khôi hương yêu nhiệm mầu mãi
Nhưng bước chân em đã đi xa muôn trùng

Là khi bão dữ hung hăng dập vùi
Là lửa bốc trong cơn cuồng nộ
Là quay quắt con tim anh
Làm sao quên hết ngày đó
Em cướp mất hồn anh, xác thân đây, tù nhân

Ôi… đến khi nao em thôi rong chơi, hãy quay về cùng anh
Và em hãy đến đây vì anh
Để anh thấy thiết tha yêu thương
(hãy yêu anh như ngày nào)
Nhưng bước chân em đã xa anh muôn đời

Si Volvieras a Mi

¿Cómo sobrevivir?
¿Cómo calmar mi sed?
¿Cómo seguir sin ti?
¿Cómo saltar sin red?

Con ese adiós tan salvaje y cruel
Me deshojaste la piel
La eternidad en final se quedó
Y un desierto es mi corazón

Ay, si volvieras a mí
Encendería el sol mil primaveras
Si regresaras por mí
Sería un milagro cada beso que me dieras
Pero hoy te vas
Y no hay vuelta atrás

¿Qué habrá después de ti?
Mas que estas lágrimas
Si hasta la lluvia en el jardín
Toca música sin fin
Sombría y trágica

Hoy de rodillas, le pido a Dios
Que por el bien de los dos
Algo en tu pecho se quiebre al oír
A este loco que se muere de amor

Ay, si volvieras a mí
Encendería el sol mil primaveras
Si regresaras por mí
Sería un milagro cada beso que me dieras
Pero hoy te vas
Y no hay vuelta atrás

Y desataste un huracán
Fuego y furia de un volcán
Que no sé apagar
Cómo olvido que fui
Esclavo de ti, ya no puedo más

¡Ay!
Si volvieras a mi vida, si volvieras
Si regresaras por mí
Sería feliz otra vez
Pero hoy te vas
Y no hay vuelta atrás

Tình Khúc Caruso

Nguyên tác: Caruso
Nhạc & lời: Lucio Dalla
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Triệu Vinh, Lê Vũ & Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

NT:  Tôi vẫn có thú nghe nhạc như thế này:  sáng sớm, khi mới ngủ dậy, là thời điểm của nhạc classic.  Vào giấc trưa, nhạc jazz nhẹ hoặc bossa nova.  Từ giấc chiều trở đi là của nhạc tùy hứng, thường là nhạc jazz hay soft rock indie.  Sau bữa ăn tối là của nhạc blues, country và classic rock & roll.  Khuya hơn nữa thì nhạc lounge.

Nói là như vậy thôi, chớ khi tôi đang quạu thì chỉ có nhạc của Arvo Part hay Philip Glass mới làm tôi bớt bực bội.  Hoặc khi đang lâng lâng mơ màng thì nghe những bài aria với giọng hát của Kathleen Battle hay Maria Callas mới thấy mình bay bổng.

Kể qua như vậy mới thấy tôi không được… chung thủy cho lắm với jazz, tuy là một trong hai người lập ra trang KẻJazz này.

Cũng vì vậy mà, đôi khi, thỉnh thoảng, bất chợt, bạn bị một cú rock & roll, blue grass, hoặc gì gì đó…  và…

Lần này thì… classic.  Mà tôi lại đòi phải là một trio.

Thật là buồn cười khi bạn bảo tôi: Tao đâu có hát opera bao giờ!

Ừ, thì có ai bảo hát opera đâu.

Cách đây không lâu, KJ đã giới thiệu giai điệu này qua lời của nhạc sĩ Diệu Hương, bản Tình Vọng.  Sau khi nghe lại, tôi luôn luôn cảm thấy mất mát thiếu xót trong tiết tấu của Tình Vọng.  Ca khúc Caruso có ba phần, theo khuôn A1-B, A2-B và A3-B.  Ba phần A đều có cùng giai điệu, nhưng số chữ và số câu trong mỗi phần đều tăng lên, tạo nên một sự dồn dập càng lúc càng day dứt cho đến khi chuyển qua đoạn B.  Và câu mở của phần B là một giải tỏa của xúc cảm òa vỡ.

Bạn đã bảo tôi: Chữ đâu mà lắm thế.  Hát thử thấy muốn lẹo lưỡi luôn nên phải ú ớ cho xong câu nhạc.

Vậy mà cuối cùng bạn lại chọn phần nhiều câu, nhiều chữ nhất. 

Khá khen cho người chưa từng hát opera.

LV: Thật ra thì chuyện chung thủy với Kejazz chỉ là chuyện cưỡng cầu. Riêng chỉ mình tôi cũng không thể nào cáng đáng nổi hết những bài nhạc jazz bạn gửi đến. Tôi còn cả một danh sách dài những bài bạn đã dịch mà tôi chưa làm nổi. Một số bài nghe lạ tai phải cần có thời gian làm quen. Một số bài khác thì hóc búa quá không biết phải xử lý ra sao. Tôi cứ để đó mà đợi cảm hứng cùng can đảm.

Bởi thế nên tôi rất hoan nghênh những thể loại nhạc khác ngoài jazz.

Thế nhưng khi bạn đề nghị bài Caruso thì tôi chỉ muốn “bỏ chạy”. Lý do thứ nhất là vì đã làm một phiên bản lờ lợ của bài này rồi. Nhưng lý do thứ hai, cũng là lý do chính, là bài classic này quá khó để thực hiện.

Vì chỉ làm nhạc nền cho người hát theo (không phải là chơi nhạc nền theo người hát) nên những bài nhạc cổ điển với kiểu hát ad lib là khó khăn lớn nhất cho tôi. Và phần lớn của bài này thì toàn là phần hát ad lib (!). Thêm nữa những đoạn cao trào trong bài cần những giọng hát đầy nội lực như giọng Triệu Vinh, nhưng mà phải có quãng độ thật rộng, từ thật thấp đến thật cao. Thật là làm khó tôi quá mức đây.

Caruso lần này mang nhiều dáng vẻ nhạc cổ điển nhiều hơn phiên bản trước. Những yếu tố nhạc cổ điển mà tôi thực hiện được thì được cho vào. Nhưng những gì không làm nổi trong phong cách cổ điển thì tôi chuyển qua phong cách nhạc mới để làm. Thế nên bài đã được pop hoá bởi tiếng kèn trumpet, steel guitar và synth pad. Với tôi, nó là sự pha trộn của xưa và nay. Cũng là pha trộn của nhạc làm được và nhạc tưởng tượng.

Tình Khúc Caruso

Đôi khi trông ra xa khơi mênh mông
Mơn man cơn gió đưa anh về
Trên balcon năm xưa xa xôi
Một ngày buồn đọng im lắng với đợi chờ
Anh ôm em trong đôi tay, ôi em yêu,
Hay chăng nước mắt rưng rưng thầm
Cho môi anh nghe sao thêm khô khan
Nghẹn ngào lời hát phút tạ từ

Và anh sẽ mãi yêu người
Yêu như dã thú mãi yêu núi rừng
Tình anh máu nóng dâng tràn
Cho con tim anh nung náu cơn mê trong hồn

Bao đêm khuya cô đơn, trông ra khơi
Đèn câu lấp lánh cuối chân trời
Cho anh mơ hoang nơi phương xa 
Giờ còn rộn ràng vang tiếng em cười đùa?
Trong tim anh, cơn đau như dâng cao
Âm vang không dứt phím dương cầm
Nhưng khi trăng khuya bỗng xuyên qua bao mây đen,
Lòng chợt bàng hoàng ngọt ngào một nỗi chết nhẹ nhàng
Trong đêm sâu khi anh nghe ra hương môi em
Sâu trong đôi mắt xanh hải hồ
Trong thinh không âm u, anh bỗng nghe rơi rơi 
Giọt buồn lịm chết với nghẹn ngào

Và anh sẽ mãi yêu người
Yêu như dã thú mãi yêu núi rừng
Tình anh máu nóng dâng tràn
Cho con tim anh nung náu cơn mê trong hồn

Trên sân khấu đêm đêm ai miên man
Trong câu chuyện viễn vông đôi khi hoang đường
Che sau bao lớp phấn son hay xiêm y xênh xang
Mình chợt thành một người khác rất xa lạ
Nhưng đôi khi thấy đăm chiêu đôi mắt kia
Với bao tha thiết rất chân thành
Khiến cho anh thoắt quên đi lời ca
Và lòng bàng hoàng, bối rối ngỡ như là
Chung quanh anh đây, thôi, không còn chi
Cuộc đời anh biết bỗng xa lạ rồi
Cho anh băn khoăn thân phận kia
Là từng đợt bọt sóng nổi trôi bồng bềnh
Thời gian từ đâu và rồi đi về đâu? 
Sao anh luôn giữ mãi chi trong lòng?
Trên balcon hay trên sân khấu đêm nay
Chỉ còn lại tiếng hát cho người

Vì anh đã mãi yêu người
Yêu như dã thú nhớ thương núi rừng
Tình anh máu nóng dâng tràn
Cho con tim anh nung náu giấc mê trong đời

Caruso

Qui dove il mare luccica,
E tira forte il vento
Su una vecchia terrazza
Davanti al golfo di Surriento
Un uomo abbraccia una ragazza,
Dopo che aveva pianto
Poi si schiarisce la voce,
E ricomincia il canto.

Te voglio bene assaje,
Ma tanto tanto bene sai
è una catena orma
Che scioglie il sangue dint’ ‘e ‘vvene sai.

Vide le luci in mezzo al mare,
Pensò alle notti là in America
Ma erano solo le lampare
Nella bianca scia di un’elica
Sentì il dolore nella musica,
Si alzò dal pianoforte
Ma quando vide la luna uscire da una nuvola
Gli sembrò più dolce anche la morte
Guardò negli occhi la ragazza,
Quelli occhi verdi come il mare
Poi all’improvviso uscì una lacrima,
E lui credette di affogare

Te voglio bene assaje,
Ma tanto tanto bene sai
è una catena ormai,
Che scioglie il sangue dint’ ‘e ‘vvene sai

Potenza della lirica,
Dove ogni dramma è un falso
Che con un po’ di trucco e con la mimica
Puoi diventare un altro
Ma due occhi che ti guardano
Così vicini e veri
Ti fan scordare le parole,
Confondono i pensieri
Così diventa tutto piccolo,
Anche le notti là in America
Ti volti e vedi la tua vita
Come la scia di un’elica
Ma sì, è la vita che finisce,
Ma lui non ci pensò poi tanto
Anzi si sentiva già felice,
E ricominciò il suo canto

Te voglio bene assaje,
Ma tanto tanto bene sai
è una catena ormai,
Che scioglie il sangue dint’ ‘e ‘vvene sai
%d bloggers like this: