Khi Đã Có Em Yêu Ta

• Nguyên tác: I've Got My Love to Keep Me Warm
• Nhạc & lời: Irving Berlin
• Lời Việt: Nguyễn Thảo
• Trình bày: Triệu Vinh
• Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
• Ghi âm: NTV Studio
• Final mix: LeVuMusic Studio
• Graphics: Concept by MarcMarc

NT:  Đã khá lâu, trang KẻJazz đã đi vòng vo từ nhạc oldies/pop, đến folks, blues, và ngay cả cổ điển hoặc bán cổ điển.  Thi thoảng mới trở lại với một bài nhạc jazz.  Phải chăng KẻJazz đã đi lạc?

Trong bài thơ Nửa Thế Kỷ Về Thăm Bí Mật, anh Ngu Yên viết … chuyện làm người đi hướng nào cũng lạc. Thật vậy, trong đời sống, thường đi hướng nào thì cũng… lạc đường, kể gì đến Jazz.

Đã có một bằng hữu yêu thích nhạc jazz và mong mõi KJ cho đăng tải nhiều nhạc jazz hơn, nhưng phải nói là nhạc jazz đã kén người nghe mà cũng rất kén người hát. 

Ca khúc I Got My Love to Keep Me Warm của tuần lễ này, tôi đã từng say mê qua giọng hát khác thường của Billie Holiday.  Có điều gì thật quyến rũ trong cách hát của bà ấy.  Theo tôi hiểu, âm vực của bà không nhiều.  Kỷ thuật thanh nhạc của bà thì tàm tạm.  Nhưng điều làm cho tiếng hát bà nỗi bật là sự đồng điệu với những ca khúc bà hát.  Bà hát như thể những ca khúc ấy đã được viết riêng cho bà.  Từ cách hành âm, cách ngắt chữ, những đột xuất trong giai điệu, bà hoàn toàn để cảm nhận nhất thời dẫn dắt đưa đẩy.  Không những vậy, cả những người nhạc sĩ chơi chung với bà cũng đều có sự đồng cảm bén nhạy; họ đã nương theo nhau, tạo dựng một tác phẩm nhất thời, và không bao giờ lập lại được.

Cái đồng cảm đồng điệu này chính là cái khó khăn cho người hát nhạc jazz.  Không có nó thì cứ như kẻ… đi lạc.

Và tuần này, may thay, bài nhạc jazz kinh điển lại đến với trang KJ qua tiếng hát của Triệu Vinh, một tiếng hát sành điệu và sâu đậm của một người nghệ sĩ chân thật.

LV: Giữa tôi và bạn có cái cười ngầm với nhau (inside joke) về chuyện khó nghe của nhạc jazz: Đôi lúc nghe mà không hiểu mình nghe cái gì. Không biết có phải nhạc đánh trật hay không mà sao khó nghe thế. Cho nên có khi nghe như thấy đánh sai, hát lạc nhưng không dám chắc lắm vì sợ có thể là vì mình chưa đủ “trình độ” để hiểu nhạc jazz. Vì thế nếu có khi chúng tôi hát lạc hoặc đàn sai thì cứ cãi biến là đánh nhạc “jazz” là xong.  

Có ngờ đâu vẻ luận điệu này khá ăn rơ với cái chuyện đi lạc của anh Ngu Yên.  Cho nên nếu NY nói làm người  đi lạc là chuyện dĩ nhiên thì tôi xin có nhận định: chơi nhạc, nhất là nhạc jazz với KJ, chắc chắc là có chơi lạc. 

May sao là lần này bài jazz “chơi lạc” tuần này được chuyên chở bởi Triệu Vinh, người ca sĩ vừa chân thật, “tay” thật lại vừa có giọng ca vừa thật lại vừa chuẩn.

Khi Đã Có Em Yêu Ta

Dù tuyết trắng ngập trời, dù gió lốc tơi bời
Riêng ta đâu màng chi giông tố
Bão tuyết thâu đêm, nhưng có chi lo âu
Khi ta đã có em yêu cạnh ta

Đã biết bao lâu rồi đâu bão tuyết như vậy
Long lanh muôn giọt băng buốt giá
Giá buốt mênh mông, nhưng có chi lo âu
Khi ta đã có em yêu cạnh ta

Chẳng cần chi áo khoác ấm, tuốt nốt cặp găng
Ta không hề chi đêm nay, vì tình yêu rực cháy

Lửa đốt trái tim này. Lửa bốc cháy đêm ngày
Trời đông đâu làm ta nao núng
Bão tuyết ngập trời nhưng có chi lo âu
Khi ta đã có em yêu cạnh ta

I Got My Love to Keep Me Warm

The snow is snowing, the wind is blowing
But I can weather the storm
What do I care how much it may storm
I've got my love to keep me warm

I can't remember a worse December
Just watch those icicles form
What do I care if icicles form
I've got my love to keep me warm

Off with my overcoat, off with my gloves
I need no overcoat, I'm burning with love

My heart's on fire, the flame grows higher
So I will weather the storm
What do I care how much it may storm
I've got my love to keep me warm

Khi Ta Đã Có Em Yêu Ta

• Nguyên tác: I've Got My Love to Keep Me Warm
• Nhạc & lời: Irving Berlin
• Lời Việt: Nguyễn Thảo
• Trình bày: Lê Vũ
• Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
• Ghi âm & Final mix: LeVuMusic Studio
• Photo & graphics: MarcMarc

NT:  Một trong những nhạc phẩm tôi thích nghe Billie Holiday là bài I’ve Got My Love to Keep Me Warm.  Gần đây, bỗng nhiên tôi thấy nhạc phẩm này xuất hiện trong những compilation cho mùa Giáng Sinh.  Thú thật, năm nào cũng nghe nhạc Giáng Sinh, từ ngày Tạ Ơn trở đi, một tháng ròng, tôi cảm thấy hơi bị cầm tù âm nhạc.  Khi bạn hỏi ý tôi về loại nhạc này, tôi nghĩ ngay đến những nhạc phẩm về mùa Đông hơn là Giáng Sinh; và vì vậy, Khi Ta Đã Có Em Yêu Ta xuất hiện.

LV: Tôi không biết bài này.  Khi bạn gửi cho tôi bản dịch thì mới loay hoay tìm bài nghe để lấy ý. May sao nghe được phiên bản của Tony Bennett rất ý vị, gợi cảm giúp cho tôi có ý định hát thử bài. Tuy nhiên, tôi cảm thấy được cái trở ngại tế nhị khi dùng lời Việt vào một nhạc phẩm jazz như thế này.  Gia dĩ nhạc jazz là phóng khoáng, tự do trong cách trình bày; cho nên một câu hát của nguyên bản có thể được diễn tả bằng trăm cách khác nhau.  Điều đó khiến cho người dịch tùy theo tâm cảnh mà phóng bút thành lời, thêu dệt câu cú theo hứng khởi.  Nhưng đến khi kẻ hòa nhạc như tôi, lần mò theo từng nốt nhạc thì đôi lúc tôi không theo được cái cách chuyển đổi ngôn từ để phù hợp với âm vận của bài.  Vì thế, trên mặt âm vận, tôi lại sửa lời theo cái cảm nhận thiên về kỹ thuật của tôi.  Ôi cha sao rắc rối quá!  Nhưng tôi nghĩ đó cũng là một khía cạnh tiêu biểu của jazz, năm người nhưng mười vẻ.

NT:  Có thêm điều này: tôi bắt đầu cảm thấy chật chội với từ ngữ, nhất là khi chuyển lời từ tiếng Anh tiếng Pháp.  Một phần vì có thể những chữ đó không có trong tiếng Việt, hoặc giả không có chữ cho hợp với âm vận hay nốt nhạc.  Tôi nghĩ, ngôn ngữ sống là một ngôn ngữ phải có tính thức thời, phải chuyển động để phản ảnh những trào lưu và đời sống chung quanh ta.  Chẳng hạn như ở đây, chữ icicle tôi đã chuyển là giọt băng vì không tìm thấy trong tự điển.
Tuy vậy, trong tinh thần jazz, tôi vẫn tôn trọng người hát thay đổi chữ cho hợp ý hợp tình lúc đó.  Rất là thú vị khi nghe một vài chữ bất thần tuyệt vời, và cũng buồn cười khi nghe vài chữ ngô nghê.  Tóm lại là tùy vào bản lĩnh của người hát đấy thôi.

Khi Ta Đã Có Em Yêu Ta

Khi tuyết bay ngợp trời, khi gió đông tơi bời
Riêng ta đâu màng chi băng giá
Giông bão thâu đêm, giông bão như quanh ta
Nhưng ta đã có em yêu ta rồi 

Lâu quá như quên rồi khi bão tuyết tơi bời
Long lanh treo giọt băng buốt giá
Giá buốt trên cao, giá buốt bao quanh ta
Nhưng ta đã có em yêu ta rồi

Chẳng cần chi áo khoác ấm, tuốt nốt cặp găng tay len
Ta không hề chi đêm nay, vì tình yêu rực cháy

Thiêu đốt con tim này, lửa bốc dâng lên cao
Đêm đông không làm ta nao núng
Gió tuyết đêm nay ta có chi lo âu
Khi ta đã có em yêu ta rồi

I’ve Got My Love to Keep Me Warm

The snow is snowing, the wind is blowing
But I can weather the storm
What do I care how much it may storm
I've got my love to keep me warm

I can't remember a worse December
Just watch those icicles form
What do I care if icicles form
I've got my love to keep me warm

Off with my overcoat, off with my gloves
I need no overcoat, I'm burning with love

My heart's on fire, the flame grows higher
So I will weather the storm
What do I care how much it may storm
I've got my love to keep me warm