Ru Lời Cầm Viên

• Nguyên tác: Lullaby of Birdland
• Nhạc & lời: George Shearing
• Lời Việt: Nguyễn Thảo
• Trình bày: Nguyễn Thảo
• Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
• Ghi âm: ElevenSixteen Soundscape
• Final mix: LeVuMusic Studio
• Photo & graphics: MarcMarc

NT:  Tôi thật khoái trá khi bản dịch này hoàn tất sau bao nhiêu tháng bức tóc bức tai với chữ nghĩa.  Vậy đó.  Có nhiều ca khúc tự câu cú cứ ào ào đến.  Rồi có cái như bài này nó cứ rả rích nhưng không chịu nghẽn luôn cho tôi tiện việc sổ sách.

Khi bạn nhận được bài nhạc, bạn tỏ ý thích ca khúc này, nhưng lại có vấn đề với tựa đề lẫn lộn Hán và Việt. 

Lẽ ra tôi nên giữ nguyên chữ Birdland, vì đây là tên của một jazz club ở thành phố New York.  Chữ Bird là tên thân mật bạn bè dành cho người nhạc sĩ nổi tiếng với cây kèn saxophone Charlie Parker.

Câu chuyện như thế này: trên một chuyến đi lưu diễn, xe của anh tông phải một con gà vừa trốn thoát từ trại gà ven xa lộ.  Anh đã bảo người bạn dừng lại để lượm “món quà” bất ngờ này.  Vào thời điểm đó, những nhạc sĩ da đen, tuy nổi tiếng, nhưng không được ở trong hotel hoặc những nhà trọ trong khu da trắng.  Họ phải trú tạm với những gia đình Mỹ đen, trong khu vực dành cho Mỹ đen.  Khi đến chỗ trọ, anh đã nhờ người chủ nhà nấu dùm con gà cho ban nhạc ăn.  Từ đó, anh được gọi là Yardbird (chữ gọi chung gà vịt), hay gọi tắt là Bird.

Birdland là jazz club nơi hằng đêm Charlie “Bird” Parker đã ru bao nhiêu người vào thế giới ảo mộng bằng tiếng kèn của anh. 

Dịch Birdland thành Trại Gà, nghe… thô tục quá.  Viên Cầm nghe thi vị hơn, ít ra là đối với tôi.  Tôi bảo bạn, Hán và Việt vẫn được dùng chung rất thường vào thời trước, ví dụ như vườn bách thảo, loài cầm thú, máy bay trực thăng, v.v…

May quá, có lẽ bạn thấy cái tên cũng chỉ là chuyện nhỏ, nên bỏ qua luôn.

Ru Lời Cầm Viên

Có tiếng ru trong Viên Cầm thật thiết tha
Tựa tiếng hơi thở của ai?
Có lắng nghe trong tâm tư niềm nhớ thương nào chẳng nên lời
Đã rung động trái tim mình

Có lúc nao nghe đôi chim gù giữa khuya
Gọi giấc mơ tìm gối chăn?
Có biết không gian quanh đây lộng những giai điệu
Ngát hương nồng ngọt môi hôn

Và khi nghe gió về giữa liễu ngàn
Hồ như rấm rứt lời khóc than
Đừng cho ta phút lệ cứ tuôn tràn 
Vì nghe em nói lời đắng cay lúc chia tay

Thế tiếng ru trong đêm này thật ấm êm
Nồng chiếc hôn, rồi vút lên
Chới với đôi ta đang bay lạc giữa tiếng kèn phút mơ mòng
Trái tim này đã yêu rồi
Hồn say khướt giữa giấc yêu…

Lullaby of Birdland

Oh, lullaby of Birdland whisper low
Always here, when you sigh,
Never in my woodland could there be words to reveal
In a phrase how i feel

Have you ever heard two turtle doves
Bill and coo when they love?
That's the kind of magic music we get from our lips
When we kiss

And there's a weepy old willow
He really knows how to cry
That's how i'd cry in my pillow
If you should tell me farewell and goodbye

Lullaby of Birdland whisper low
Kiss me sweet, then we'll go
Flying high in Birdland, high in the sky up above
All because we're in love

All because we're in love

Xa Nơi Chân Trời, Thế Giới Tuyệt Vời

Nhạc & lời (Xa Xa Nơi Chân Trời): Harold Arlen & Yip Harburg
Nhạc & lời (Thế Giới Tuyệt Vời): George Douglas, George Weiss & Bob Thiele
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Lê Vũ & Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Phòng thâu: ElevenSixteen Soundspace & LeVuMusic Studio
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: Marcmarc

NT:  Đúng 5 năm về trước, cũng ngày 25 tháng 6, KẻJazz đã đến với các bạn với tình khúc đầu tiên The Shadow of Your Smile qua bản dịch Tình Không Phai.  Trước đó, tôi nhớ bạn và tôi đã vất vả dịch nhạc, hòa âm, thâu âm, rồi lại phải tìm nơi lưu trữ và đăng ký mạng, thiết kế trang, v.v… Sau năm năm dài, nhìn lại đoạn đường đã đi qua, tôi thầm nghĩ, “cũng không đến nỗi tệ”, nhưng tiếp theo đó thì, “rồi KẻJazz sẽ đi về đâu?”

Bạn và tôi vẫn đồng ý về chuyện mang nhạc ngoại quốc vào văn hóa Việt bằng những phiên bản dịch.  Bạn và tôi vẫn đồng ý về phong cách hòa âm phối khí mới mẻ.  Lúc tôi gợi ý giới thiệu những nhạc sĩ viết nhạc jazz người Việt, bạn cũng ngay lập tức tán thành ý kiến.  Nói chung chung là tôi với bạn làm việc khá tiệp nhàng.

Ngoài ra, chúng ta cũng có những bằng hữu đã tìm đến và đóng góp cho KJ với những bản dịch, giọng hát, tiếng đàn.  Qua những người bạn này, chúng ta lại nối kéo thêm những người bạn khác và đã giúp cho KJ có thêm nhiều sắc thái hơn, đa dạng hơn.  Chân thành cảm tạ.

Chúng ta cũng đã liên kết với những trang mạng văn hóa khác như Gió-O và Da Màu.  Trong tương lai gần KJ sẽ được phổ biến trên một vài mạng văn hóa Việt khác.  YouTube là một platform rất thích hợp cho việc phổ biến nhạc.  KJ cũng hy vọng sẽ xuất hiện trên YouTube trong một tương lai gần.

Và hôm nay, trong tinh thần lạc quang, trong không khí đầy tình thân, KJ lại được giới thiệu một, à không, hai nhạc phẩm nổi tiếng: What a Wonderful World Over the Rainbow. Hai ca khúc đã nhập một trong phiên bản Xa Nơi Chân Trời, Thế Giới Tuyệt Vời rất ấm nồng tình người và đầy những ước mơ.

LV: Năm năm. Một quãng đường không dài, những cũng không quá ngắn. Lúc đầu hợp ý với nhau để thực hiện KJ với những tiêu chuẩn đặt ra như thế tôi cũng không biết là cố gắng này sẽ đi về đâu. Có làm nên trò trống gì không? Có được ai hưởng ứng không? Có làm được lâu dài không? Tôi cũng đã từng tự hỏi. Ít nhất cho riêng tôi thì tôi có tự tin chút đỉnh qua kinh nghiệm nhiều năm với Levumusic.

Tuy nhiên đây là diễn đàn khác, chủ trương khác. Nhạc ở đây sẽ có nhiều bài mà tôi cũng chưa từng nghe, hoặc đã nghe qua nhưng chỉ nhớ mơ mơ hồ hồ. Vì thế công để thực hiện một bài hát cho KJ có lẽ sẽ gấp 3, 4 lần cho Levumusic. Bài không quen thuộc thì phải tốn công thôi. Thêm nữa việc dịch thuật là một khó khăn lớn lao. Làm sao dịch cho vừa sát nghĩa lại vừa hợp với âm vực, bằng trắc đúng theo phát âm Việt. Lại còn phải hoà âm sao cho khác biệt, không bắt chước mà đồng thời phải tạo cơ hội cho người trình bày có chỗ diễn tả. Giữ được tinh thần của bài nhưng không lập lại những gì đã làm rồi.

Khó thế mà tôi và bạn cũng kéo dài công việc này 5 năm. Từng tuần một, từng bài một. Mỗi bài là một thử thách; nhưng cứ “từng bước từng bước thầm…” như vậy mà đã được có lẽ hơn 200 bài nhạc.

Tôi rất thấy khích lệ khi thỉnh thoảng có những người xung phong cộng tác để dịch nhạc với bạn. Tôi cũng mong có ngày có bạn nào khác có hứng chia xẻ chút việc làm nhạc với tôi.

Xa Xa Nơi Chân Trời & Thế Giới Tuyệt Vời

Về phía chân trời xa, xa tắp, rực áng mây,
Là cõi mơ mà ta luôn ước mơ,
Lời mẹ ru thuở nào.

Tìm mãi phương trời xanh, xanh biếc niềm khát khao.
Vì giấc mơ, một lần chưa dám mơ
Giờ đưa ta bước vào.

Khi lời ước thầm lay động sao trời,
Khi bình minh gọi ta dậy trên ngàn mây trắng xóa.
Cho niềm ưu sầu tan thật êm đềm
Như mật hoa ngọt trên đầu môi mềm,
Là nơi ta mãi tìm.

Xa xa chân trời, chim say nắng rộng cánh bay.
Lòng muốn theo bầy chim xanh lướt mây
Rời xa nơi chốn này

Sao bầy chim được bay về chân trời,
Nhưng còn riêng mình nơi này
    mang bao mong ước?
Nhìn hàng cây mượt xanh
Thắm những cánh hoa
Những đóa ngát thơm
Dâng hương cho đời
Trong tim ta như reo vui
Thấy tuyệt vời cả thế giới

Nhìn trời cao bao la
Lơ lững đám mây
Sáng sớm phút linh thiêng
Đêm sâu bao mơ huyền
Cho tim ta như thêm say
Thấy tuyệt vời cả cuộc đời
 
Nhìn ra xa xa nơi chân trời
Màu sắc lung linh huyền ảo
Nhìn chung quanh đây bao nhiêu người
Mặt sáng tươi vui rạng rỡ
Gặp nhau mãi nắm lấy tay
Lời thăm hỏi gởi đến nhau
Nếu cố lắng tai nghe (là)
Những thương yêu

Trẻ thơ vừa òa khóc
Bỗng chốc thấy ra
Chúng đã lớn khôn
Ô hay, ta đâu ngờ
Nên tim ta thêm băn khoăn
Thấy diệu kỳ cả thế giới
Vâng, tim ta càng thiết tha
Thấy tuyệt vời là cuộc đời

Over the Rainbow & What A Wonderful World

Somewhere over the rainbow, way up high
There's a land that I've heard of once
In a lullaby.

Somewhere over the rainbow, skies are blue
And the dreams that you dare to dream,
Really do come true.

Someday I'll wish upon a star
And wake up where the clouds are far behind me.
Where troubles melt like lemon drops,
High above the chimney tops,
That's where you'll find me.

Somewhere over the rainbow, blue birds fly
Birds fly over the rainbow
Why then, oh why can't I?

If happy little bluebirds fly beyond the rainbow
Why, oh why can't I?
I see trees of green
Red roses too
I see them bloom
For me and you
And I think to myself
What a wonderful world!

I see skies of blue
And clouds of white
The bright blessed day
The dark sacred night
And I think to myself
What a wonderful world

The colors of the rainbow
So pretty in the sky
Are also on the faces
Of people going by
I see friends shaking hands
Saying how do you do
They’re really saying
I love you

I hear babies crying
I watch them grow
They’ll learn so much more
Than I’ll never know
And I think to myself
What a wonderful world

%d bloggers like this: