Nhạc: Harold Arlen Lời: Yip Harburg Lời Việt: Nguyễn Thảo Trình bày: Kim Lan Hòa âm & phối khí: Lê Vũ Ghi âm: Kim Lan Final mix: LeVuMusic Studio Photo & Graphics: MarcMarc
NT: Vào năm 2001, trong một cuộc trưng cầu ý kiến của nhóm Recording Industry Asociation of America và National Endowment for the Art, bài nhạc Over the Rainbow được bầu là số 1, kế tiếp là bài White Christmas mà KẻJazz đã dịch vào năm 2016. Ca khúc Over the Rainbow này, lẽ dĩ nhiên, đã nằm trong máy điện toán của tôi từ rất lâu, nhưng bị tôi ngâm cũng vì một chữ Rainbow đã làm tôi rối trí vì không làm sao lắp chữ Việt nào khác vào câu nhạc để nghe cho suông sẻ.
Số phận của nguyên bản cũng long đong không kém. Chỉ nội cái tựa đề mà phải bị thay đổi ba lần bốn lượt, từ nguyên thủy Over the Rain Bow is Where I Want to Be, đến I’ll Go Over the Rainbow, rồi Someday Over the Rainbow, rồi cuối cùng chỉ còn vỏn vẹn Over the Rainbow. Ngay lúc ráp nối phim, mấy giám đốc sản xuất đã đề nghị cắt bỏ bài nhạc này vì sợ phim quá dài. Và cuối cùng, bài nhạc cũng bị cắt phần intro.
Lẽ dĩ nhiên, nói theo kiểu người Mỹ: the rest is history, những gì xảy ra sau đó đã đi vào lịch sử. Over The Rainbow đã đoạt giải thưởng Oscar năm 1939.
Over the Rainbow của tôi thì phải chịu thiệt thòi cái phần cầu vồng ngũ sắc, mà chỉ còn trơ cái chân trời xa xa kia thôi. Thành ra tôi phải cầu đến bạn cho thêm màu mè trong phần hòa âm vậy.
LV: Với tôi thì nhạc hay không nhất thiết là cần phải có tay đàn cừ khôi và giọng hát tuyệt vời, nhưng nhất định phải có cấu trúc hài hòa để câu hát và tiếng đàn nâng đỡ lấy nhau mà thăng hoa thành âm điệu mà người nghe sẵn sàng đón nhận. Nói thì dễ nhưng làm thì lại khó lắm. Hài hòa ở đây không phải chỉ nói về âm vận, tiết tấu mà còn phải kể đến mầu sắc, cung cách trong tiếng hát câu nhạc của kẻ hát và người đàn. Có quá nhiều yếu tố linh tinh để đóng góp vào việc dàn dựng nên một bài nhạc hay.
Vì có nhiều thứ nhiêu khê như vậy nên trước giờ tôi cũng chỉ làm nhạc lấy một mình. Hay dở gì thì cũng là ý kiến chủ quan; nhưng ít nhất tôi giữ được cái phong cách riêng biệt của tôi để đảm bảo được nét hài hòa trong trí tưởng. Vì không phải là kẻ giỏi đàn nên việc làm sao đạt đến lãnh vực hài hòa trong hòa âm phối khí thật là quan trọng với tôi.
Tuy nhiên, có nhiều yếu tố thuộc về lãnh vực cá nhân thì tôi cũng không cách nào kiểm soát được. Quan trọng nhất vẫn là tiếng hát. Làm sao tìm ra giọng hát thích hợp với bài mình soạn hoặc làm sao soạn được bài phù hợp với giọng hát mình chọn mời luôn là một vấn đề khó khăn cho tôi. Mỗi một tiếng hát có cách lấy hơi riêng biệt, có mầu sắc của cá tính riêng, có phong thái đặc biệt của tính cách cá nhân được thể hiện qua cách hát, có những điểm mạnh/yếu trong kỹ thuật khác nhau. Mỗi người một khác. Mỗi giọng hát là một thử thách.
Bài Xa Xa Nơi Chân Trời này được soạn đã rất lâu nhưng không tìm ra được người hát thích hợp. Lẽ ra thì đã có một giọng nữ từ Việt Nam hứa sẽ thực hiện nhưng vì lý do nào đó không rõ cô đã bặt tăm không liên lạc. Thế nên tôi đã lại để ngâm bài thêm ít nhất là một năm nữa đến khi được chị Kim Lan nhận lời hát. Tôi cho rằng những chờ đợi đó cũng xứng đáng vì Kim Lan đã chuyển tải được nhạc phẩm này thật hài hòa. Tuy nhiên đây cũng chỉ là nhận xét chủ quan của tôi. Mời người nghe thẩm định.
Về phía chân trời xa, xa tắp Rực áng mây, Là cõi mơ mà em luôn ước mơ Lời mẹ ru thuở nào Tìm mãi phương trời xanh, xanh biếc Niềm khát khao Và giấc mơ, một lần chưa dám mơ Nhẹ du em bước vào Cho lời ước thầm lay động sao trời Cho bình minh gọi em dậy trên ngàn mây trắng xóa Cho niềm ưu sầu tan thật êm đềm Như mật hoa ngọt trên đầu môi mềm Là nơi em đã tìm Ngoài xa chân trời, chim say nắng Rộn rã bay Lòng muốn theo bầy chim xanh lướt mây Rời xa nơi chốn này Sao bầy chim được bay về chân trời Nhưng còn riêng mình nơi này Mang bao mong ước
Over The Rainbow
Somewhere over the rainbow Way up high There's a land that I heard of once In a lullaby Somewhere over the rainbow Skies are blue And the dreams that you dare to dream Really do come true Someday I'll wish upon a star And wake up where the clouds are far behind me Where troubles melt like lemon drops Away above the chimney tops That's where you'll find me Somewhere over the rainbow Bluebirds fly Birds fly over the rainbow Why then, oh why can't I? If happy little bluebirds fly Beyond the rainbow Why, oh why can't I?
kejazz.today 