Nguyên tác: La Valse des Lilas Nhạc: Michel Legrand & Eddie Barclay Lời Pháp: Eddy Marnay Bản Anh: Once Upon a Summertime Lời Anh: Johnny Mercer Lời Việt: Nguyễn Thảo Trình bày: Nguyễn Thảo Hòa âm & phối khí: Lê Vũ Ghi âm & final mix: LeVuMusic Studio Photo & graphics: MarcMarc
NT: Tôi nghe nhạc phẩm Once Upon a Summertime do Astrud Gilberto hát trong CD Jazz Master 9 tôi mua tại một tiệm sách cũ, rất ngạc nhiên vì bài nhạc quá bình dị qua cách trình bày không phô trương của ca sĩ trên nền hoà âm giản dị không kém. Tôi yêu thích ngay. Có cái gì đó trong một bài nhạc đơn sơ khiến cho ta dễ thấu đáo ý nhạc cũng như cảm xúc bày tỏ trong cách hát.
Hai mươi mấy năm sau, khi tôi bắt tay vào phần dịch, có một cụm chữ đã làm tôi điên đảo: as if the mayor had offered me the key to Paris. Đại khái là tôi cảm thấy hạnh phúc và vinh dự, như một người được toàn quyền muốn gì được nấy tại kinh đô ánh sáng Paris, dựa trên điển tích thời Trung Cổ. Ngôn ngữ Việt hình như không có gì ngắn gọn nhưng rất thơ để thay vào 11 chữ đó. Tôi nghĩ câu nhạc không thể rườm rà vì sẽ mất đi cái không khí nhẹ nhàng của ý nhạc. Cho nên tôi phải hoán chuyển thành niềm hạnh phúc, chỉ giữ lại tên thành phố trữ tình mà thôi.
Cuối cùng rồi tôi cũng gởi cho bạn tôi bản dịch mà tôi không mấy hài lòng với phần Paris này.
Rồi cách đây không lâu, tôi khám phá ra bài nhạc chính được viết bởi Michel Legrand nguyên tác lời Pháp. Không phải nhạc Mỹ như tôi đã tưởng. La Valse des Lilas. Đọc đi đọc lại không thấy gì liên can đến ngày hè qua bản dịch của Johnny Mercer. Hai bản không liên hệ gì trên phần lời, ngoại trừ một bản là tiếng Pháp và bản dịch có dùng chữ… Paris. Chán chưa! Thật là công cốc.
Tôi đã nghe Michel Legrand trình bày bài này, cũng như nhiều ca sĩ khác với giàn hoà tấu độc đáo. Nhưng có gì đó trong chất giọng thiếu điêu luyện của Astrud Gilberto đã, hơn hết, cho tôi những bồi hồi thương cảm một mối tình ngắn ngủi trong những ngày hè thơ mộng. Vì thế nên tôi vẫn giữ nguyên bản dịch từ tiếng Anh với tình cảm man mác ấy.
LV: Lần đầu tiên nghe Once Upon a Summertime là khi bạn gửi cho tôi. Tên tuổi của nhạc sĩ Michel Legrand này quá lớn trong nền nhạc thế giới (The Windmills of Your Mind, The Summer of ’42) làm tôi cũng hơi hãi. Không biết có làm nổi không? Thế nhưng chỉ nghe một vài câu đầu qua giọng hát Astrud Gilberto là tôi biết là không làm bài này thì không chịu được. Lúc đó tôi quên hẳn Michel Legrand là ai, tôi chỉ biết là mình bị ám ảnh bởi nét nhạc khắc khoải, mị hoặc này. Những giây phút trăn trở với bài này đưa tôi đến một cõi bờ xa lạ, đầy khích thích. Tôi gửi cho bạn bản nháp của hòa âm mà lòng vẫn phân vân vì đến lúc chót tôi vẫn không phân biệt được đây là jazz hay classical music. Tôi chỉ biết đi theo dẫn dắt của tiếng nhạc trong lòng tôi. Thở phào khi bạn điện thư trả lời là bạn thích hòa âm này….
NT: Ừ, hòa âm của bạn trong sáng, gợi ngay đến không khí mùa hè. Tuy âm vực hơi cao, nhưng vì thế tôi không dùng kỹ thuật nhiều, hầu như chỉ là lẩm nhẩm một mình trong tiếc thương. Xin gửi đến thính giả của KẻJazz một nhạc phẩm ngày hè của bao kỷ niệm.
Anh nhớ trưa hè nao có anh và em kề vai Chúng ta dừng chân mãi mê trước hiên nhà ai Ngắm bao chùm hoa forget-me-not thật xanh Nắm trong tay em mềm Anh nhớ trưa hè nao giống như buổi trưa hè nay Tiếng em cười vang khiến cho hồn anh ngợp say Với bao nụ hôn lén trao trong quán cà phê Ôi cánh môi hồng em khẽ run ngọt hơi tình yêu Khiến cho lòng anh xốn xang hạnh phúc tràn dâng Ví như mùa xuân chốn Paris đã về đây, bao đắm say Em biết không mùa đông giá băng đường phố quạnh hiu Lũ chim bồ câu đã theo em bay về đâu Để riêng mình anh lắng nghe hồi chuông chiều rơi Tiếc thương ngày nao hứa yêu nhau mãi ngàn sau
Once Upon a Summertime
Once upon a summertime, if you recall We stopped beside a little flower stall A bunch of bright forget-me-nots was all I'd ever let you buy me Once upon a summertime just like today We laughed the happy afternoon away And stole a kiss at every street cafe You were sweeter than the blossoms on the tree I was as proud as any girl could be As if the mayor had offered me the key to Paris Now another winter time has come and gone The pigeons feeding in the square have flown But I remember when the vespers chimed You loved me once upon a summertime
kejazz.today 