Mây Lang Thang

• Nguyên tác: A Cowboy's Work is Never Done
• Nhạc & lời: Sonny Bono
• Lời Việt: Nam Lộc
• Trình bày: Minh Nguyệt & Lê Vũ
• Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
• Ghi âm: Trí Bùi Studio & LeVuMusic Studio
• Final mix: LeVuMusic Studio
• Graphics: Concept by MarcMarc

NT: Nếu bạn hay bị mất ngủ như tôi, thì cái giấc 2, 3 giờ sáng thật là “không biết làm gì”.  Căn phòng ngủ thì tối thui, và cặp mắt thì ráo hoảnh.  Nằm trăn trở một chặp vẫn không đi tới đâu, nên với lấy cái phôn và… lướt sóng.  Tôi biết, tôi biết.  Khoa học căn dặn là đừng mó vô cái phôn; nó bật lên ánh sáng xanh là trí não sẽ bừng bừng trổi dậy.

Nhưng chính khoa học cũng dắt đưa xã hội con người đi gặp ông AI.  Ngày trước, ông này còn im lặng.  Nhưng nay đã khác.  AI (ông hay bà?) nay ra rả đọc những chuyện thuộc loại “ba xu”, nhưng có rất nhiều người theo.  Tôi có nghe thử.  Chuyện tình tiết éo le còn hơn cả mấy cái đèo tôi đi hiking nữa.

Nhưng mới đây, dậy sóng nhất là mấy bài nhạc do chính AI sáng tác, hòa âm, rồi cũng do chính AI thầu luôn cái phần hát.  Lại cũng tò mò, tôi nghe thử.  Phải công nhận một điều, “nội lực” của ông hoặc bà AI rất hùng hậu, phát âm chuẩn, kỹ thuật siêu việt, hầu như trăm phần hoàn hảo.

“Hầu như” là vì có vài nốt và dấu chưa đi với nhau, hơi giông giống… tôi dịch nhạc vậy.  Có lẽ hệ thống AI “lời vô nhạc ra” vẫn còn khá phôi thai.  Phải nhớ rằng AI cực kỳ thông minh, nó tự nghiên cứu học hỏi lấy nếu có feedback.

Tham khảo với AI thì hiện giờ trên thị trường có rất nhiều app.  Có cái viết nhạc và hòa âm, có cái viết, hòa âm và hát, có cái chỉ hát, và có cái làm luôn video.  Một vài cái tên đáng ghi nhận là Suno AI, Udio và AIVA.  Đặc biệt nhất là Uberduck còn có phần custom cloning giọng của ta và tạo ra “ca sĩ vườn nhà” luôn.

Buồn nhất cho tôi là khi nhìn số người thích những bài hát AI thường là 4 đến 5 digit (chữ số?).  KeJazz cứ quanh quẩn ở 1 hay 2.  Và phần comment thì ôi, “hay quá”, “thích quá”, “yêu quá”, “rụng tim”… nghe mà tôi thấy lòng rười rượi.

Hãy thử nghe trên YouTube bài Vạn Lý Sầu của TRO-Music.  Hơn 32 ngàn người theo, 1.3 triệu lần nghe trong tháng vừa qua.  Và rất nhiều người tò mò muốn biết tên của… ca sĩ (vì TRO không rõ ràng về phần này).  Hashtag thì có “nhạc mới mỗi ngày”, “nhạc hay mỗi ngày”.  Thử tưởng tượng đi, lời vô mà nhạc ra liền liền, mỗi ngày làm bao nhiêu bài mà chẳng được. Tuy cái phần “nhạc hay” còn phải tùy thuộc vào người nghe, nhưng cứ nhìn thấy con số lần nghe thì ta cũng đoán được là khá… khẩm.

Mà thôi, còn nước thì ta còn tát.  Xin mời những ai còn yêu nhạc “không thông minh” hãy nghe cô ca sĩ yêu kiều của KeJazz qua một phiên bản mới lạ của Mây Lang Thang, song ca cùng Lê Vũ.

Mây Lang Thang

Mây, sao còn bay mãi không quay về đây?
Sao còn lờ lững che ngang rừng cây?
Sao còn hờ hững với tôi từng giây?
Hay còn mơ nghĩ đến ai nào đây?

Mây, xin dừng chân đến bên tôi một đêm
Xin đừng bay chốn môi hôn thật êm
Xin đừng nghe gió dâng lên thật cao
Xin đừng ân ái với muôn vì sao

Đời tôi đã xót xa nhiều cũng vì yêu
Niềm thương nhớ biết đến bao giờ làm mây quên lãng
Chào mây nhé, mây bay về, về phía trời cao
Ôi niềm ao ước, mối tình tha thướt như làn mây lướt.

Mây, mây buồn mây khóc mỗi khi vào mưa
Hay là mây nhớ mối duyên tình xưa
Khi tình chưa biết đớn đau là chi
Khi dòng nước mắt chưa hoen vào mi

Mây, mây còn phiêu lãng đến bao giờ đây?
Mây còn ngơ ngác lang thang về đâu?
Xin dừng chân nói với nhau một câu
xin đừng câm nín với nhau dài lâu

A Cowboy’s Work is Never Done

Ride, I used to jump my horse and ride
I had a six-gun at my side
I was so handsome, women cried
And I got shot, but I never died

I could play if I'd do everything he'd say
Girls seemed to just get in his way
Those days, we weren't considered fun
A cowboy's work is never done

He'd fight crime all the time, he'd always win
'Till his mom would break it up and call him in
He was tough, he was hard, but he was fine
And he was slow, 'cause guys like him were hard to find

Ride, I'd like to ride again someday
I think I still know how to play
I play games now, but it's not fun
A cowboy's work is never done

Giòng Đời

• Nguyên tác: Comme d'habitude
• Nhạc: Jacques Revaux
• Lời: Gilles Thibaut & Claude Francois
• Bản English: My Way
• Lời English: Paul Anka
• Lời Việt: Nam Lộc
• Trình bày: Huy Thắng
• Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
• Final mix: LeVuMusic Studio
• Graphics: Concept by MarcMarc

NT: Bài nhạc My Way xuất xứ từ một tình ca tiếng Pháp.  Comme d’habitude nói về những thói quen nhàm chán hằng ngày của cặp tình nhân, những lặp đi lặp lại cho đến lúc họ trở thành hai kẻ xa lạ trong cuộc sống.  Ca khúc này đã có một thời sôi nổi cùng tên tuổi của ca sĩ Claude Francois.

Paul Anka biết đến Comme d’habitude trong một chuyến lưu diễn ở Pháp.  Rồi một đêm mưa gió bão bùng, vào lúc 3 giờ sáng, người nhạc sĩ trẻ tuổi (lúc ấy ông chỉ mới 27) đã có những ý nghĩ về cuộc đời làm người và lời nhạc đã đến với ông, lời của một người đang ở cuối cuộc đời, thật mãn nguyện khi nhìn lại những quãng đường mình đã đi qua.

Qua tiếng hát của Frank Sinatra, My Way đã có một thời dẫn đầu cả 57 tuần lễ liên tiếp ở Anh Quốc.  Giới thưởng ngoạn đã rất yêu thích ca khúc này cho đến hiện tại.  Tuy vậy, chính Frank Sinatra lại rất bực bội với bài nhạc mang tính chất “tự phụ, tự mãn” này.  Ông không thích, nhưng hầu như ca khúc này đã được gắn liền với tên tuổi của ông; ông không cách nào dứt bỏ được.

Bản Việt ngữ của Nam Lộc, giống những “dịch bản” khác của ông, rất thi vị và mơ màng.  Giòng Đời không có những suy tư về cuộc đời mà chỉ ghi lại những cảm nhận vui buồn, nhất là vui buồn của yêu đương và nỗi cô đơn khi không còn tình yêu.

Ca khúc này được anh Huy Thắng thâu cách đây khá lâu.  Bản post-humous của anh bỗng mang một tâm tình, một niệm ý khác.  Anh đã vô tình nhắc nhở chúng ta ít nhiều về cuộc đời quá vô thường. 

Phải nói thêm là trong một bản thống kê năm 2005, My Way là bài nhạc được đề cử nhiều nhất trong những buổi lễ an táng.

LV: Xem ra thì hát bài My Way cho đám ma cũng chí lý. Còn hơn là hát những bài về xa cách, ly biệt. Chỉ tổ làm cho người đang buồn còn thêm thúi ruột, não lòng. Tiếc là bản dịch Việt không chuyển tải đúng tâm tình của kẻ đã từng nghênh ngang sống trên đời theo lối riêng của mình không hối tiếc nhiều. Nói chung là Nam Lộc đã phỏng dịch thành một bài có tính cách ủy mị, yếu ớt của kẻ đã mất mát nhiều trong đời. Lời Việt này thật không hợp cho đám ma.

Nghe đi nghe lại My Way mới giúp cho tôi cảm nhận được cái tài tình của người viết nhạc. Câu 1 giới thiệu nét nhạc với một chút lơ lửng, câu 2 tăng lơ lửng thêm một chút, câu 3 tạo một cao trào nho nhỏ, câu 4 giải quyết cao trào đó bằng việc trở về chủ âm. Trong phần điệp khúc thì từng câu, từng câu dồn dập để dẫn đến cao trào chính ở nốt cao nhất và áp lực được giải thoát bằng nốt chủ âm ngay. Cấu trúc này, dù đơn giản, nhẹ nhàng, nhưng thấm thía, dễ nhớ, dễ cảm.

Chả trách bài này được yêu chuộng qua bao tháng năm. Tôi đã từng nghiệm ra là những bài nhạc được đại đa số quần chúng ưa chuộng thường là những bài ngắn, đơn giản, dễ nhớ như bài My Way này.

Biết như thế, nhưng mỗi lần le te dự định viết một vài câu nhạc thì tôi lại cứ có khuynh hướng viết lên những câu rắc rối, bí hiểm rồi cuối cùng dẫn mình đến chỗ tắc tịt! Muốn viết cho đơn giản, dễ nghe thì lại nghe ra quá tầm thường. Cứ luẩn quẩn trong cái mù mịt đó và cho đến giờ này tôi vẫn chưa cách nào viết nên được “My Way” của tôi. Có lẽ kiếp sau vậy!

Giòng Đời

Đời tôi buồn như dòng sông
Sầu như mùa Đông không biết đôi môi cười
Người ơi dòng sông ngừng trôi
Chờ nghe mùa Đông hát tình khúc xưa
Tình ơi đừng theo gió đưa khuất vào chốn xưa
Như chưa từng nhớ mong
Nhớ ai nhìn khói thuốc bay và làm chiếc lá rơi

Đời tôi từng giây phút nổi trôi
Vùi trong thời gian mang những cơn u buồn
Buồn ơi này ta chào mi
Đừng đem biệt ly cất từng bước đi
Và khi buồn lên ướt mi
Thắm từng nét môi còn mơ gì đến tôi
Đến khi nhớ thương ai, buồn tìm bên những phút giây

Một ngày được mang cánh chim thời gian
Một đời tôi đi khắp nơi dọc ngang
Và tôi sẽ tới một cánh rừng hoang
Làm quen với lũ bướm vàng ngẩn ngơ
Nằm mơ dưới nắng chiều lững lờ đưa,
Vời tôi đến chốn xưa

Đời qua, đời lững lờ qua
Tình cũng mờ xa như lá thu rơi đầy
Giờ đây hàng cây ngày xưa
Buồn nghe chiều mưa hát lời tiễn đưa
Người ơi mù trong bóng đêm
Dưới trời lãng quên, chơi vơi một cánh dơi
Và tôi, cùng với đắng cay rồi như khói thuốc bay

Một ngày được như đám mây thu
Một đời tôi xin lãng du từ đây
Và tôi sẽ trốn vào mãi rừng cây
Chờ giây phút cuối đến cùng với tôi
Rồi xin nhắm mắt buông hết đầy vơi
Buồn theo chiếc lá rơi

My Way

And now, the end is near
And so I face the final curtain
My friend, I'll say it clear
I'll state my case, of which I'm certain
I've lived a life that's full
I traveled each and every highway
And more, much more than this
I did it my way

Regrets, I've had a few
But then again, too few to mention
I did what I had to do
And saw it through without exemption
I planned each charted course
Each careful step along the byway
And more, much more than this
I did it my way

Yes, there were times, I'm sure you knew
When I bit off more than I could chew
But through it all, when there was doubt
I ate it up and spit it out
I faced it all, and I stood tall
And did it my way

I've loved, I've laughed and cried
I've had my fill, my share of losing
And now, as tears subside
I find it all so amusing
To think I did all that
And may I say, not in a shy way
Oh, no, oh, no, not me
I did it my way

For what is a man, what has he got?
If not himself, then he has naught
To say the things he truly feels
And not the words of one who kneels
The record shows I took the blows
And did it my way