Khoảng Nửa Khuya

Nguyên tác: 'Round Midnight
Nhạc: Thelonious S. Monk
Lời: Bernard D. Hanighen & Cootie Williams
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình Bày: Lê Vũ
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm & final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

LV: Lần đầu nghe ‘Round Midnight tôi đã biết đây là một nhạc phẩm “khó nuốt”. Sau bạn lại nói bài này là bài có giai điệu (melodic) nhất của Thelonious Monk, tôi tin ngay. Mỗi một phiên bản của mỗi một ca sĩ là một khám phá mới gần như hoàn toàn khác lạ với nhau. Cứ thử so sánh cách hát của Amy Winehouse và Sting thì thấy ngay cái tính cách lưu hoạt (fluidity) lạ kỳ trong nhạc của Monk. Tôi chật vật với bài này khá lâu, không rõ là phải trình bày như thế nào cho hợp lý.
Sau nghĩ lại thì thấy rằng khúc mắc của tôi là việc kiếm tìm cái “hợp lý” mơ hồ đó.  Tôi cứ lẩn quẩn trong cái rào cản kỹ thuật mà quên mất cái cảm giác của mình. Thể rồi tôi lắng lòng lại, để cảm xúc dẫn dắt, thế là hoàn thành bài hát. Hai lần nghe lại, hai phiên bản khác nhau. Kể cũng kỳ thú.

NT: Monk là một trong những nhạc sĩ jazz quan trọng.  Ông viết khá nhiều, nhưng giới thưởng ngoạn thích nhạc của ông rất ít là vì nó khá khác biệt ở thời điểm đó, ví dụ như ông trọng về ngẫu hứng (improvisation), chuộng âm điệu nghịch tai (disonance), và cách dùng khoảng im lặng trong câu nhạc.  Giống như những nhạc sĩ jazz khác, nhạc của ông thường dành cho khí cụ.  Sau đó lời nhạc được viết bởi những người yêu mê nhạc của ông.  Và vì thế, chỉ có một số ít ca sĩ “xâm mình” hát nhạc của ông, như Abbey Lincoln, Carmen McRae, và gần đây, Karrin Allyson.
Cách sống cũng như cử chỉ của ông cũng khá khác người.  Tương truyền rằng trong những buổi trình diễn, nhiều khi hứng thú quá, ông bỏ đàn piano và đứng lên nhảy nhót lung tung.
Ông bắt đẩu chơi nhạc trong thập niên ’40.  Nhưng ít người hiểu ông cũng như nhạc của ông, cho nên đến thời ’50, ông hầu như bị bỏ rơi, cho đến thập niên kế tiếp, giới sành điệu mới khám phá chân tài của ông.  Và cách ăn diện của ông vào thời ấy nay được công nhận là rất “mode”.
Riêng về “’Round Midnight” hoặc “Round About Midnight”, có lẽ vì khá dễ nghe, và lời nhạc cũng “sướt mướt”, nên bài này tương đối được chiếu cố nồng nhiệt.

Hy vọng trong tương lai, KẻJazz sẽ lần lượt giới thiệu những nhạc phẩm quan trọng khác của ông như “Monkery’s The Blues”, “Ruby, My Dear”, “Well You Needn’t”, “Get It Straight”… để làm khó dễ lỗ tai các bạn.

Khoảng Nửa Khuya

Vào gần khi nửa khuya, mình ta thôi, dù muốn quên
Ngày vừa qua quá mau, nào vấn vương không đâu
Chiều hoàng hôn xuống dâng nghẹn ngào
Rồi bao xót xa quặn đau tìm đến bên mình

Bồi hồi, thêm tiếc thương, càng thâu đêm, từ nửa khuya
Hồn ngợp hơi với bao niềm nhớ nhung khát khao
Vì con tim vẫn luôn đợi chờ
Lặng im trong bóng đêm bơ phờ

Dù cho ta trách nhau bao lời đắng cay lòng
Nào con tim có thay đâu hình bóng
Em yêu, anh mãi mơ em hoài
Vắng em, lòng lạnh giá trống không
Nỗi điên cuồng nhớ mong

Cầu mong cho phút giây tình yêu ta vào giấc khuya
Nhẹ nhàng dang cánh bay
Vì có em đến đây
Chuyện tình yêu sẽ thêm mặn nồng
Dù đêm khuya vẫn dâng trong hồn

‘Round Midnight

It begins to tell 'round midnight
'Round midnight
I do pretty well 'til after sundown
Suppertime I'm feeling sad
But it really gets bad 'round midnight

Memories always start 'round midnight
'Round midnight
Haven't got the heart to stand those memories
When my heart is still with you
And old midnight knows it too

When some quarrel we had needs mending
Does it mean that our love is ending?
Darling I need you
Lately I find
You're out of my arms
And I'm out of my mind

Let our love take wing some midnight
'Round midnight
Let the angels sing
For your returning
Let our love be safe and sound
When old midnight comes around

Dửng Dưng

Nguyên tác: Insensatez
Nhạc: Antônio Carlos Jobim
Lời: Vinícius de Moraes
Bản Anh: How Insensitive
Lời Anh: Norman Gimbel
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm & final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

NT:  Tuần này, KẻJazz muốn giới thiệu với các bạn giòng nhạc của xứ Brazil.  Từ thành phố Rio de Janeiro, người nhạc sĩ tài hoa Antônio “Tom” Jobim đã mang những giai điệu mới lạ góp vào giòng nhạc jazz của thế giới trong đầu thập niên 60.  Điệu bossa nova là một hiên tượng âm nhạc lúc bấy giờ.
Tôi biết điệu bossa nova là một trong những điệu nhạc Lê Vũ thích.  Bài nhạc “Tình Yêu Gần Gũi” lần đầu tiên được ghi âm theo điệu này, vì nó mang âm hưởng rất sexy, đầy nắng, đầy biển.  Tiếc thay khi ghi âm lại cho TT Thúy Nga, bản nhạc ấy đã được Trịnh Nam Sơn làm ướt át theo kiểu slow mùi mất đi hương vị nguyên tác.
Đền cho bạn, tôi dịch bài Insensatez của Tom Jobim.  Thật ra, tôi rất thích giai điệu này vì ông đã dựa trên Prelude No. 4 của Chopin, lại nữa, ý tưởng qua lời nhạc của Vinícius de Moraes cũng mang nhiều nét mới lạ.

LV:  Không hiểu từ lúc nào thì bossa nova được xem như là môt thể loại của jazz, nhưng cứ nghe những cách chuyển hợp âm và những nhịp chõi đặc biệt của một bài bossa nova tiêu biểu thì ta cũng có thể cảm thấy ngay cái phá cách và phong thái của jazz.  Tôi đến với bossa nova là vào cuối thập niên 90 khi những nốt nhạc của “Tình Yêu Gần Gũi” manh nha trong trí tưởng.  Tiếc rằng phiên bản cho Thúy Nga lại không mang dáng vẻ gì của một bossa nova yêu kiều nóng bỏng như mong ước.
Tôi yêu mến điệu bossa nova này nhưng cũng biết rằng một mình sẽ không đủ khả năng để tạo nên những âm thanh độc đáo của những cầm thủ Ba Tây.  Tuy nhiên tôi hy vọng những cố gắng nhỏ của tôi và bạn sẽ giúp cho người nghe cảm thông được nhịp đập thật gợi tình của Insensatez và nét nhạc độc đáo của Tom Jobim.

Dửng Dưng

Em, chắc em trách tôi
Đã không thiết tha
Vì khi nói em yêu tôi đắm say
Sao thấy tôi dửng dưng
Vẫn xa cách xa
Dù em đã hiến dâng bao tháng năm
Em, chắc em xót xa
Lúc tôi im lắng, ơ hờ, lạnh lùng như băng giá
Tôi đã không nói chi
Nói chi nữa khi
Tình yêu đã tan đi như khói mây?

Nay đã xa cách nhau
Có tôi vẫn đây
Cùng hình bóng em khi ta chia tay
Bao oán thương đớn đau
Mắt em đẫm sâu
Lời không nói nhưng tim em nát tan
Tôi biết em xót xa
Lúc tôi im lắng, ơ hờ, lạnh lùng như băng giá
Tôi đã không nói chi
Nói chi nữa khi
Tình yêu đã tan đi như khói mây?

How Insensitive

How insensitive
I must have seemed
When she told me that she loved me
How unmoved and cold
I must have seemed
When she told me so sincerely
Why, she must have asked
Did I just turn and stare in icy silence
What was I to say?
What can you say
When a love affair is over?

Now she's gone away
And I'm alone
With a memory of her last look
Vague and drawn and sad
I see it still
All her heartbreak in that last look
How, she must have asked
Could I just turn and stare in icy silence
What was I to do?
What can one do
When a love affair is over?
%d bloggers like this: