Khói Mờ Mi Cay

Nhạc: Jerome Kern
Lời: Otto Harbach
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Lê Vũ
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm & final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc

NT: Một giai thoại ngộ nghĩnh (mà hình như đa số những nhạc phẩm nổi tiếng đều có giai thoại như vậy) về nhạc phẩm Smoke Gets in Your Eyes. Jerome Kern đã viết bài này cho vở nhạc kịch Show Boat, nhưng không phải là một bài nhạc trong vở kịch, mà chỉ là một bài nhạc lót vào lúc sân khấu đang thay màn, và đoàn vũ công giúp vui với điệu tap dance. Nhưng khi giàn xếp cho phần diễn, nhạc phẩm này, cùng nhiều bài khác, đã bị nhà đạo diễn cắt bỏ. Nhiều năm sau, Otto Harbach vô tình thấy bàn nhạc này ở nhà của Jerome, nghe thử giai điệu rồi bảo Jerome dạo đàn lại chậm hơn, như một ballad. Ông rất thích. Và là một người chuyên viết lời nhạc, ông mở đầu ngay “They asked me how I knew…”
Năm 1934, Paul Whiteman đã đưa nhạc phẩm này lên hàng đầu. Hai mươi lăm năm sau, the Platters lại mang nhạc phẩm này trở lại hàng đầu ở Mỹ một lần nữa. Lại thêm chuyện rằng bà quả phụ của Jerome Kern định kiện the Platters vì đã hát nhạc phẩm này theo kiểu rock thời thượng bấy giờ, nhưng khi nghe bài nhạc sắp đoạt vị trí hàng đầu, bà đã bỏ dự định ấy ngay.
Riêng tôi, tôi đã chẳng có dự định dịch nhạc phẩm này cho đến khi nghe Bryan Ferry hát với giọng ca đầy nhựa thuốc của ông. Giọng hát đã mang cho bài nhạc một sắc thái rất mới, rất cận đại.
Dịch xong, tôi giao cho bạn. Nhưng khi nghe bạn quyết định hát bài này, tôi hơi ngạc nhiên vì tôi không nghĩ bạn thích những bài cổ điển như vầy. Nhưng tôi cũng nhớ ra là bạn thích những thử thách, và nhạc phẩm này đòi hỏi âm vực, chỉ trong vòng hai câu đầu, người hát đã phải vượt qua quãng tám. Có phải vậy chăng?

LV: Tôi chẳng có dự định hát bài này khi hòa âm nó.  Ấn tượng của tôi với nó là khó hát, khó xử lý cho tôi.  Thế nhưng không hiểu sao khi hát thử vài câu đầu tôi bỗng thấy có chút gì gắn bó giữa âm vực tự nhiên của tôi và giai điệu này.  Thêm vào nữa là lời dịch của bạn trôi chảy nhẹ nhàng giúp cho tôi hát theo một cách rất tự nhiên, không chút vấp váp, ngượng nghịu.  Tôi luôn tin rằng, ít nhất với tôi, phải có một tần số đặc biệt nào đó để tạo nên nối kết giữa người nghe/người hát và bài nhạc.  Không hiểu sao qua lời dịch của bạn tôi cảm thấy có nối kết đặc biệt với nhạc phẩm này. Có thể gọi là “trúng tần số” chăng?

Khói Mờ Mi Cay

Có người hỏi tôi làm sao mà rõ thật tình yêu
Vẫn như thường hay nói
Có chút gì trong tôi, biết sao nói nên lời

Hãy nhớ trong tình yêu, mình bỗng nhiên mù quáng
Thế nên thường đâu hay
Trái tim bồng bột cháy; khói dâng mờ mi cay

Và tôi đã nói, nào có chi mà lo âu
Trái tim tình yêu sẽ muôn đời
Nhưng rồi hôm nay, vì đâu ân tình nhạt phai
Để cho riêng mình đơn côi

Nay người mỉa mai cười chê. Lệ dẫu rơi lặng lẽ
Mỉm môi cười cay đắng
Lúc tim người đổi thay, khói dâng mờ mi cay

Smoke Gets in Your Eyes

They asked me how I knew
My true love was true
I of course replied
Something here inside
Can not be denied

They, said some day you'll find
All who love are blind
When your heart's on fire
You must realize
Smoke gets in your eyes

So I chaffed them, and I gaily laughed
To think they could doubt my love
And yet today, my love has flown away
I am without my love

Now laughing friends deride
Tears I cannot hide
So I smile and say
When a lovely flame dies
Smoke gets in your eyes