• Nguyên tác: Walz Op. 39 No. 15 • Nhạc: Johannes Brahms • Tựa Pháp: La valse des regrets • Lời Pháp: Louis Poterat • Lời Việt: Phạm Duy • Trình bày: Nguyễn Thảo • Hòa âm & phối khí: Lê Vũ • Ghi âm & final mix: LeVuMusic Studio • Graphics concept by MarcMarc
NT: Tôi còn nhớ buổi tối hôm ấy, tôi đến nhà bạn nhậu lai rai rồi rủ nhau vào phòng thâu của bạn. Bài nhạc bạn đã phối cho hôm đó là một ca khúc trong tuyển tập Mười Bốn Tình Ca Bất Tử của Phạm Duy. Nguyên là một ca khúc cổ điển của J. Brahms, Walz Op. 39 No. 15. Louis Poterat phổ lời Pháp dưới tựa đề La valse des regrets, và Phạm Duy đã dựa theo bản Pháp ngữ để phỏng dịch thành bài Mối Tình Xa Xưa.
Bạn bảo bạn không thích nhịp 3/4 nên bản phối 4/4 của bạn mang nhiều âm hưởng ballad, nghe thật mới, thật… khoái.
Sau khi đã thâu xong bản ballad, trong lúc tình còn đang phơi phới, tôi bảo bạn tôi muốn thử thể điệu R&B nghe ra sao, nhất là xử dụng melisma để làm… dáng.
Bạn ngần ngừ vì chưa hiểu ý. Tôi bảo, cứ vặn máy lên đi, hát thử để lấy ý rồi lần khác trở lại thâu thật với phần phối mới.
Bạn mở nhạc; tôi hát một lèo hết bài demo. Xong chia tay và hẹn ngày trở lại thâu bản chính.
Vài ngày sau, tôi nhận được cả hai bản final mix, ballad và R&B. Bạn bảo, tuy ngẫu hứng, nhưng chắc không bao giờ mình làm lại được bản R&B có hồn như vầy.
Một phần nào đó, bạn nói đúng. Melisma là kỹ thuật kéo dài một âm tiết qua nhiều nốt nhạc, xuất xứ từ cách ngân nga thánh ca Gregorian (nhưng cũng có thấy trong nhạc Ả-rập và Ấn-Độ). Những ngân nga này tạo thêm màu sắc cũng như giúp người ca sĩ nhấn mạnh một câu một chữ nào đó, gây một cảm xúc hoặc ấn tượng, nhất là nét mềm mại uyển chuyển làm nổi bật thêm cá tính của bài nhạc. Nhưng những cảm xúc ấy thường xuất phát nhất thời, thường không định trước. Cho nên khó cho người ca sĩ lập lại. Tương tự như cách hát scat trong nhạc jazz.
Tự hôm đó, tôi nghiệm ra một chuyện. Nhiều khi vì trong đầu nghĩ mình chỉ làm chơi, nên tư cách trở nên tự nhiên phóng khoáng, đầu óc thảnh thơi không nghĩ đến kỹ thuật này nọ, vậy mà lại được việc hơn là khi lo lắng tập luyện rồi lại bị gò bó với cách thức, bị phân tâm vì cứ nghĩ làm sao để hát chỗ này cho đúng, lấy hơi chỗ kia để hát cho trọn câu nhạc, v.v… để rồi thành ra hỏng bét.
Trong chiều dần im hơi
Người ngồi thương nhớ bao ngày vui
Một ngày xưa cũ, đời còn đương tơ
Là ngày hai đứa chúng ta còn thơ
Chiều hè êm du, tràn ngập hương mơ
Cuộc tình đôi lứa như bài thơ
Gần người yêu dấu, mộng về xôn xao
Và hồn như cất cánh bay về đâu
Lời thề bên nhau, tình nồng đêm thâu
Cả một vừng sao làm tròn duyên nhau
Người từ phương nao
Trở về cho ta hết u sầu
Yêu người là không nguôi
Trầm mình trong thú đau thương người ơi
Cuộc tình duyên cũ, dù thời gian qua
Mà lòng thương nhớ vẫn chưa hoen mờ
Chiều buồn không đâu
Ngậm ngùi thương nhau
Đời vì trôi mau mà đành quên sao
Người từ năm nao
Trở về cho hoa không phai mầu
Yêu người là không nguôi
Sầu tình chan chứa trong chiều rơi
Nhạc lòng êm ái dù đời tàn phai
Mà còn mãi mãi ngân trong đêm dài
La Valse des Regrets
L'orgue de la nuit
Au clair de lune gémit
La brise fait
De son archet
Chanter la valse des regrets
Mon bel amour
Au bois dormant
Quittez vos rêves troublants
Vous éveillant
Tout doucement
Venez vers moi qui vous attends
Venez vers moi
Il est grand temps
Calmer l'émoi d'un cœur qui bat
Devant l'effroi d'une prière vaine
L'ombre s'alanguit
Des formes glissent sans bruit
Et du passé
Vestiges usés
Nos souvenirs s'en vont danser
Comme l'Arc en ciel après la pluie
Comme le soleil après la nuit
Serais-je celle
Qui chassera vos peines?
L'orgue de la nuit
Au clair de lune gémit
Gémit toujours
Dans mon cœur lourd
Qui n'attend plus que votre amour...
kejazz.today 