Ngô Nhật Trường

Ngô Nhật Trường, Renaissance Man của Saigon
(Phỏng vấn Ngô Nhật Trường)

NT: Ngô Nhật Trường đã đến với KeJazz qua những nhạc phẩm jazz standards trước đây.  Theo anh biết, Trường có hát nhiều và đã từng tham gia nhiều chương trình ca nhạc, nhưng hình như chưa bao giờ hát nhạc Jazz.  Trường có cảm nghĩ gì khi đụng những nhạc phẩm này, chẳng hạn như Dịu Dàng Mơ Anh (Dream a Little Dream of Me), Hết Muốn Đùa Vui (Don’t Get Around Much Anymore), Từ Em Xa Vắng (After You’ve Gone) v.v…?

NNT: Quả thật là em chưa từng hát nhạc jazz trên sân khấu hoặc thâu thanh trước đây bao giờ. Một phần là vì không phải dễ để truyền tải một bản nhạc jazz cả về cảm xúc biểu đạt và cả về kỹ thuật, một phần là ở Việt Nam thì không có nhiều hội nhóm chơi jazz cho dân nghiệp dư như em có thể tham gia. Nhưng em đã thích jazz từ hồi cuối cấp 3, nghe cũng nhiều và hát trong… nhà tắm cũng nhiều. Mãi cho đến khi có duyên gặp các anh thì mới có “sân chơi” để mà chơi và rèn luyện.

Những bài nhạc này thì hầu như người yêu jazz nào cũng biết. Tuy nhiên để mà hát thì “chua” lắm. Nhất là phải diễn tả bằng tiếng Việt có nhiều bất lợi về phần dấu câu. Đó là một hạn chế nhưng cũng là một thách thức thú vị.

NT: Theo Trường nói thì nhạc Jazz có vẻ không thịnh hành lắm ở Việt Nam, và có lẽ Sài Gòn nơi Trường trú ngụ nói riêng.  Như vậy, Trường thường nghe nhạc Jazz bằng cách nào?  CD, radio, mạng Youtube?

NNT:  Em nhớ lần đầu được nghe jazz là trong một quán café. Lúc đó em nghe thấy hay và lạ quá, không như những loại nhạc em từng nghe. Tò mò em mới hỏi ông chủ quán xin tên bài hát. Thế là tối đó về ra tiệm internet (thời đó không có máy tính và internet ở nhà), em đã tìm nghe lại trên youtube và mới biết người ta gọi thể loại nhạc đó là jazz. Nhưng thời bấy giờ không có điều kiện để tiếp cận với internet nhiều nên phải cần có CD để được nghe mỗi ngày ở nhà. Trong trung tâm Sài Gòn có một tiệm đĩa chuyên nhạc tiền chiến và nhạc jazz. Đĩa lậu. Nhưng rất nhiều nhạc hay mà các tiệm đĩa khác không có. Cứ mỗi cuối tuần em lại tới đó mấy tiếng đồng hồ để tìm mua và cũng là dịp để nghe thử được nhiều album khác nhau.

Thời hiện đại bây giờ thì việc nghe nhạc dễ dàng hơn nhờ internet, nhờ vào các trang web hay ứng dụng chuyên biệt cho âm nhạc như itunes, spotify, sound cloud, youtube. Tuy nhiên việc sở hữu những chiếc CD lúc nào cũng đem lại sự sung sướng trọn vẹn cho người yêu nhạc. Tất nhiên không phải là những chiếc đĩa lậu. Cho nên em vẫn thường hay nhờ bạn bè có dịp đi du lịch ở nước ngoài mua CD về giùm.

NT:  Như vậy, một số nhạc phẩm Jazz đã luân lưu trong giòng nhạc ngoại, nhưng cũng còn có những bài khác ít được nghe hoặc chưa nghe bao giờ.  Khi KeJazz gửi một bài nhạc lạ đến, Trường chuẩn bị, xử lý bài nhạc ra sao?  Trường có tìm nghe những ca sĩ thế giới diễn bài nhạc đó để tìm hiểu thêm trên phương diện kỹ thuật và nghệ thuật…?

NNT:  Không chỉ những bài nhạc lạ mà cả những bài nhạc quen em cũng luôn tìm nghe nhiều phiên bản của nhiều nghệ sỹ khác nhau, từ bài gốc cho đến các bài biến tấu, để nắm bắt tinh thần của bài hát qua từng cách biểu đạt. Và với cách lột tả khác nhau, mỗi nghệ sỹ đem tới cho em sự rút tỉa trên phương diện kỹ thuật. Bản thâu nháp của anh Lê Vũ cũng là một tham khảo quan trọng và gần nhất. Từ đó em có thể truyền tải bản nhạc theo cách riêng của mình.

Là một người không có chuyên môn kỹ thuật thanh nhạc, cách xử lý hiệu quả nhất đối với em chỉ có thể là hát bằng cảm nhận riêng tư.

NT: Anh và Lê Vũ đồng ý kiến là tuy kỹ thuật hát của Trường có vài khuyết điểm, chất nghệ sỹ tính lại rất mạnh, và đã chuyên chở những rung cảm riêng tư rất hiệu quả.  Anh cho điều này khá quan trọng trong nhạc hiện đại, suy từ giòng nhạc của Anh Mỹ.  Ví dụ điển hình là Jeff Buckley, tuy anh ấy là một ca sĩ chuyên nghiệp, nhưng lúc anh hát, hầu như không còn kỹ thuật thanh nhạc gì cả.  Ngay cả kỹ thuật ghi âm cũng hầu như biến mất.  Tuy vậy, anh vẫn cho rằng rèn luyện kỹ thuật để đến lúc không còn… kỹ thuật nữa là một điều ta phải chú ý tới.

Nói riêng trên phương diện tình cảm, điều gì trong nhạc Jazz đã lôi cuốn Trường, qua những bài nhạc đã phát hành hoặc sẽ thâu âm?  Giai điệu, cấu trúc, ý nhạc, v.v…?

NNT:  Điều lôi cuốn em trước nhất có lẽ là giai điệu. Bởi âm nhạc bản chất trước tiên của nó là âm thanh. Giai điệu của jazz là giai điệu của sự tự do, phóng khoáng và cũng nhiều phần quyến rũ. Và cái giai điệu sẽ hoàn hảo hơn khi được thổi vào đó lời nhạc hay, sâu sắc, đôi khi là thơ mộng. Bản thân là một người cũng yêu thích văn thơ nên ca từ là phạm trù mà em lưu tâm nhất. Em tìm thấy trong nhiều bản nhạc jazz là những bài thơ, những cuộc đối thoại hoặc độc thoại rất hấp dẫn, gần gũi, nhiều chất thơ. Nhưng quan trọng không kém là người nghệ sỹ lột tả nó như thế nào?

Và cũng có những bản nhạc em yêu quý hơn cả vì giá trị nhắc nhớ kỷ niệm. Nó bao gồm cảm xúc của bản thân bản nhạc và cảm xúc của dĩ vãng.

Vậy cho nên mới nói mỗi bản nhạc cũng là một số phận!

NT:  Bằng hữu của KeJazz đã từng thưởng thức tài năng của Trường, không phải chỉ trong những bài nhạc, mà còn qua những tấm photo cũng như graphics mà anh rất thích.  Hình rõ nét, bố cục hài hòa, font chữ chọn lựa ăn  khớp với bối cảnh.  Tuyệt.  Ngoài ra, Trường còn viết văn, làm thơ, và đóng phim.  Trường theo đuổi nghệ thuật 24/7?

NNT:  Nếu nói nghệ thuật thì có vẻ to lớn quá. Em chỉ đam mê, theo đuổi những cái đẹp điểm tô cho đời sống cảm xúc. Thơ văn, âm nhạc, điện ảnh là những điều đẹp đẽ phản ánh đời sống tâm tư của con người và là một chất liệu sống không thể thiếu.

NT:  Thành thật cảm ơn Trường.  Ngô Nhật Trường, một người nghệ sĩ trẻ tuổi và đa tài, đã từng xuất hiện trên màn ảnh qua cuốn phim ngắn “Hai Chú Cháu” (http://www.imdb.com/name/nm5403548/) và những bài văn bài thơ trên mạng.  KeJazz rất được hân hạnh giới thiệu người bạn trẻ này.

Nguyễn Thảo

…………………………………………………………

Cuộc đối thoại với bản thân của Ngô Nhật Trường

Với Ngô Nhật Trường, vẽ không phải là một nghề cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng mà là cuộc đối thoại với bản thể, cả trong lẫn ngoài.

Ngô Nhật Trường (1989) tự nhận mình là người không chuyên. Anh có thể đóng phim, ca hát, đặc biệt là vẽ tranh… Những lúc rảnh rỗi, anh thường bày giấy mực ra giữa khu vườn của mình để vẽ. Đa số tranh anh họa đều có chủ đề Phật giáo, xen lẫn đó là hoa lá, cây cỏ.

“Anh không phải là họa sĩ hay nghệ sĩ gì đâu. Anh thích vẽ tranh thôi.” – Ngô Nhật Trường giải thích ngay bởi sợ gây hiểu nhầm. Câu chuyện thực sự bắt đầu từ lời “thú nhận” đó, khiến tôi hứng thú tìm hiểu về một người kiên nhẫn thực hành nghệ thuật trong thường nhật.

Không phải là họa sĩ, anh vẽ tranh là vì…

NNT:  Mình nghĩ dù chuyên hay không chuyên, chúng ta vẽ là vì chúng ta yêu thích. Mình cũng vậy. Mình thích vẽ. Với mình vẽ tranh là một cách đối thoại, cả bên trong lẫn bên ngoài bản thân. Vẽ tranh hay lắm, nó thể hiện thông điệp phản chiếu từ cái nhìn của người vẽ. Với riêng mình, vẽ còn là một phương pháp thực hành thiền định hiệu quả.

Có gì trong hình ảnh Bồ Tát khiến anh vẽ nhiều đến vậy?

NNT: Mình nghĩ là do có duyên đó. Từ nhỏ, mình đã may mắn được theo bà ngoại hành hương khắp nơi. Tới khi lớn, mình được tìm hiểu thêm nhiều kinh văn Phật giáo. Hình ảnh các vị Phật, Bồ Tát vì thế mà quen thuộc, khắc sâu trong đầu mình.

Anh sẽ miêu tả tác phẩm của mình như thế nào cho một người không biết gì về anh hay tranh Phật?

NNT: Mình thích lắng nghe người khác miêu tả tác phẩm của mình hơn. Mình nghĩ thế này, chúng ta nên dành trọn vẹn khoảnh khắc để ngắm nhìn một bức tranh mà không cần quan tâm đến bất cứ điều gì, tác giả, trường phái hay đại loại những thứ tương tự thế… Chúng ta cứ thưởng lãm và cảm nhận thôi được không?

Đâu là điều quan trọng nhất để vẽ một bức tranh?

NNT: Mình nghĩ điều quan trọng nhất chính là yêu thích và thấu hiểu. Sự yêu mến giúp mình có động lực và việc nghiên cứu sẽ giúp mình diễn tả đúng nhất về nhân vật; câu chuyện mà mình muốn thể hiện lên tranh. Ngoài ra, sự nhẫn nại và rèn luyện thực hành vẽ cũng quan trọng để tác phẩm trở nên hoàn thiện hơn.

Anh nghiệm ra điều gì sau mỗi lần hoàn thành một bức tranh?

NNT: Khi mình xem lại những bức vẽ đầu tiên, thật sự vừa mắc cỡ lại vừa vui. Mắc cỡ vì mình thấy xấu quá; vui là vì mình đã tiếp tục đến bay giờ và hoàn thiện mình hơn. Sau mỗi lần vẽ, mình học được tính nhẫn nại, nhận biết cái dở, tính không hoàn hảo, sự vô thường của mọi vật qua những lần đặt cọ xuống một tấm vải, hay giấy.

Mình cũng học được tính cẩn thận và cẩn trọng. Đôi khi, công sức cả mấy tuần biến mất chỉ trong vài giây vì lỡ dại xịt lớp keo bảo vệ, phá hỏng hết màu sắc và bề mặt của một bức tranh.

Ngoài vẽ Phật ra anh còn vẽ về chủ đề nào nữa?

NNT: Mình còn thích vẽ về cây cỏ, những thứ bé nhỏ khác. Thực vật luôn có sức hút đặc biệt với mình. Nhưng mình biết khả năng có hạn của mình nên vừa đợi đủ duyên vừa luyện tập dần dần.

Điều gì trong nghệ thuật khiến anh nổi da gà?

NNT: Là sự chân thật. Những tác phẩm khiến mình rung động, chạm đến cảm xúc bên trong từ sự trải nghiệm cá nhân. Mình đã chực khóc vì vẻ đẹp của nó, sự chân thật đó.

Anh sẽ chọn tác phẩm nào để gửi đến một người đang lạc lối?

NNT: Nếu biết được tác phẩm nào thì mình đã không lạc lối rồi (cười). Mình nghĩ, nghệ thuật với vẻ đẹp của nó, là một phương thuốc hữu hiệu để chữa lành nội tâm. Càng thưởng lãm nhiều, càng xem nhiều, càng nghe nhiều… chúng ta sẽ biết yêu nhiều hơn.

Vậy thì, khi không vẽ anh sẽ làm gì?

NNT: Ngoài vẽ mình còn nhiều sở thích khác, phải kể đến âm nhạc đầu tiên. Mình thích nhạc Việt xưa và Jazz nên cũng có tham gia thu âm cho 2 trang nhạc phi lợi nhuận về 2 dòng nhạc này.

Ngoài ra mình còn thích đi rừng và trồng cây. Mỗi lúc rảnh rỗi mình đều lên rừng. Bây giờ thì mình có một tiệm cây nên dành nhiều thời gian để chăm sóc “khu rừng nhỏ” này.

Chu Ng (Editor)

Vietcetera.com/vn

[trở về]