Quê Hương Bolero

• Nguyên tác: Petit Pays
• Nhạc & lời: Nando da Cruz
• Lời Việt: Ngu Yên
• Trình bày: Nguyễn Thảo
• Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
• Ghi âm: ElevenSixteen Soundscape
• Final mix: LeVuMusic Studio
• Photo & graphics: MarcMarc

NT: Trước hết, KẻJazz chào mừng các bạn với một năm mới, vào một thập niên mới, cùng một lời chúc mới vạn tốt lành may mắn.  Nhìn lại hành trình của hơn ba năm qua, thật là nhiều buồn vui lẫn lộn.  Buồn với những cuộc tình thiếu may mắn trong những điệu slow, điệu blues áo não.  Vui với những mối tình thăng hoa trong điệu bossa nova, điệu samba nhộn nhịp.  Thâm trầm với nỗi niềm nhân sinh gói ghém trong nhịp swing.  KẻJazz cũng đã khởi hành bằng những ca khúc jazz standards, qua những biến thể như bossa nova, blues, đến những ca khúc pop phức tạp nhưng rất… jazz.  Có nghĩa là đoạn đường đã qua rất là quanh co… lòng vòng.  Và vẫn chưa tới đâu.

Nhưng để bắt đầu 2020, KẻJazz gửi đến các bạn một ca khúc mới, trong điệu morna của xứ Cape Verde nhịp nhàng cùng bolero từ Cuba, một điệu nhạc lai căng do Lê Vũ thử nghiệm tạo ra.  Nhưng phải cảm ơn anh Ngu Yên, người đã dịch lời ca khúc Petit Pays mà ca sĩ Cesária Évora đã mang lại cho thính giả toàn cầu vào thập niên ’90.

Anh NY đã gửi qua điện thư cho tôi vào khoảng tháng Chín.  Ca khúc mang tựa đề Quê Hương Thao Thức.  Tôi cũng thích tựa đề này.  Niềm nhớ nhung hiện rõ trong tâm khảm của những ai còn cưu mang lòng yêu thương quê nhà.  Tôi có thể mường tượng những đôi mắt trắng dã trong đêm dài tăm tối đang thò lỏ nhìn.  Chẳng bao lâu sau, lại thêm một điện thư khác, thật ngắn gọn: Thử đổi lại hát Bolero kiểu Besame mucho, lấy tựa đề là Quê Hương Bolero. Nghe khác lạ.

Cái khác lạ là, không hẳn bolero mà cũng không phải morna.  Không phải hoàn toàn tiếng Việt mà cũng không phải tiếng Pháp.  Petit pays là Cape Verde mà cũng có thể là Việt Nam.  Quê Hương Bolero.  Những lúc buồn nơi quê người, nghe nhớ nhung tiếng bolero, anh đã viết như thế.

LV: Tôi bị lòng vòng với cách chơi bài này khá lâu. Cách chơi của bản chính với tiếng hát của Cesaria Evora thì rất nhanh. Điệu morna này có vẻ là pha trộn giữa nhạc Latin và nhạc Phi Châu với nhiều nhạc cụ đàn giây mà nhiều thứ bình thường ít thấy. Vì tiết tấu khá nhanh cho nên thoạt đầu tôi đã dàn dựng bài với tempo khá dồn dập. Nhưng khi hát thử thì thấy thật khó để diễn tả được tâm tình nhớ nhung của kẻ tha hương nhớ nhà. Thêm nữa tựa bài lại là Quê Hương Bolero nên điệu bolero chậm rãi hơn nhất định phải xử dụng. Thử đi thử lại cuối cùng tôi đã phải chơi ở tempo chậm hơn và dùng bass rhythm của mambo để pha lẫn với tiếng đệm guitar thùng bolero để dựng lên phiên bản chót này. Tiếng accordion hoàn toàn là do ngẫu nhiên thêm vào nhưng vô hình chung tôi có cảm tưởng như nó làm cho bài tự nhiên thành ra hoàn toàn khác biệt với giai điệu của bản gốc. Nghe vừa khác lạ lại vừa gần gũi. Dù xa lạ nhưng tình bolero quen thuộc, thân thương vẫn tràn đầy. Cuối cùng là tiếng đàn ukelele để tô điểm. Tôi xử dụng nó vì âm sắc cao tiêu biểu của thùng đàn nhỏ mang lại hơi hướm folksy, unplugged của một nhạc phẩm đầy tình quê này.

Cám ơn anh Ngu Yên đã cho tôi cơ hội để thực hiện bài nhạc khác thường này. Và cũng cám ơn Nguyễn Thảo đã khó nhọc khá nhiều để diễn tả được Quê Hương Bolero. Mong được quí thính giả thưởng thức.

Quê Hương Bolero

Nhớ quê tôi những đêm đầy sao trời
  mà giờ đây tối tăm.
Quê yêu dấu đã như bờ cát chìm
  vào đại dương nước sâu.
Nhưng không ướt, cát khô chờ ai về,
  tìm ngày xưa cát êm.
Thế giới này
không nơi nào
nồng nàn hơi ấm như là cố hương.
Lúc nhớ nhà
nơi quê người,
nghe khát khao tiếng ca quê mình.

Thao thức nỗi băn khoăn quê nhà
  còn chìm trong bóng đêm
Biết chốn nào,
nơi đâu tìm,
nồng nàn hơi ấm như là cố hương.
Những lúc buồn
nơi quê người,
nghe nhớ nhung tiếng bolero.

Này quê hương ơi, tình thương chứa chan.
Nhìn về quê xa, lòng yêu vô vàn.
Petit pays, je t’aime beaucoup.
Petit pays, je l’aime beaucoup.

Petit pays, Je t’aime beacoup.
Petit petit, Je l’aime beacoup.
Này quê hương ơi, tình tôi nhớ nhung.
Nhìn về phương xa, lòng yêu vô cùng...

Petit Pays

La na céu bo é um estrela
Ki catá brilha
Li na mar bô é um areia
Ki catá moja

Espaiote nesse munde fora
Sô rotcha e mar
Terra pobre chei di amor
Tem morna tem coladera
Terra sabe chei di amor
Tem batuco tem funaná

Espaiote nesse munde fora
Sô rotcha e mar
Terra pobre chei di amor
Tem morna tem coladera
Terra pobre chei di amor
Tem batuco tem funaná

Oi tonte sodade sodade sodade
Oi tonte sodade sodade sem fim
Oi tonte sodade sodade sodade
Oi tonte sodade sodade sem fim

Petit pays je t'aime beaucoup
Petit petit je l'aime beaucoup
Petit pays je t'aime beaucoup
Petit petit je l'aime beaucoup